Саҳобагон ва аҳлу-л-байт

Назари уламои ҳанафӣ оид ба касоне, ки Абӯбакру Умарро дашном медиҳанд.

Дашном додан бар асҳоби расули худо бо насси Қуръони карим ҳаром аст. Ва ин ақидаи Аҳли суннат ва ҷамоъат мебошад.

Халифаҳои Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам шогирдони мадрасаи нубувват ва баъди Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам ва дигар пайғамбарон бузургтарин ва беҳтарин бандагони Аллоҳ таоло мебошанд. Ҳамчуноне Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам пешвои пайғамбарон ва имоми ҷаҳониён дониста мешавад, саҳобагонаш пешвои саҳобагони дигар пайғамбарон ва баъди пайғамбарон бузургтарин фарзандони Одам дониста мешаванд.

Амр ибни Ҷамуҳ дар даврони ҷоҳилият сарваре аз сарварони номдори Араб ва сардори мӯҳтарами қабилаи бани Салама ва яке аз саховатмандон ва дорои сифатҳои муруввату мардонагӣ дар Ясриб буд. Ӯ яке аз саҳобагони бузургворе буд, ки дар аввалҳои даъвати Паёмбар (с) исломро қабул кард ва дар ҷанги Уҳуд ба шаҳодат расид.

Туфайл ибни Амри Давсӣ, яке аз бузургони маъруфи қабилаи Давс аст, ки дар давраи ҷоҳилият аз шӯҳрат ва номоварии хоссе дар байни мардум бархурдор буд. Ва ӯ яке аз саҳобагони бузургворе буд, ки дар аввалҳои даъвати Паёмбар (с) исломро қабул кард.

Мақола дар бораи ҳиҷрати Абубакри Сиддиқ бо Ҳамроҳии Расули Худо (Салому дуруди Аллоҳ бар ӯ бод) мебошад.

Умар ибни Хаттоб (р.з) мегуяд: «Суханони ман бо Қуръон дар се ҷо мувофиқ омаданд».

Ҳикояти кутоҳе, ки байни Абубакр ва Умар (р.з) воқеъ шуд ва чигуна Расули Худо (с) аз Абубакр (р.з) дифоъ кард, бо шарҳи мутасари ҳадисе ки ин ҳикояро ривоят кардааст.

Сирати мухтасари саҳобии бузургвор Усома писари Зайд (р.з), Падари Усома (р), Зайд писари Ҳориса (р.з) аз ҷумлаи аввалин касоне буд, ки дини Исломро пазируфт. Ӯ ғуломи озодкардаи ҳазрати Хадиҷа (р.з) буд.

Оиша (р.з) мегӯяд, ки дар Бани Ашҳал се нафар буданд, ки касе аз онҳо дар фазлу бузургӣ бартарӣ надошт. Эшон; Саъд писари Маъоз, Усайд писари Ҳузайр ва Ибод писари Башар (р.з) буданд.

Собиқини аввалин аз муҳиҷирон ва ансор. Собиқини аввалин аз муҳоҷирон пешқадамон ва сабқаткунандагони нахустини аз асҳобеанд, ки ба ҳар ду қибла намоз хондаанд, яъне собиқаи онҳо дар ислом ба аҳде мерасад, ки ҳар ду қибларо дарёфтаанд.

Ҳазрати Зубайр яке аз даҳ ёри биҳиштӣ ва узви Шўрои шашнафарӣ аст, ки ҳазрати Умар (р) умури хилофатро ба онҳо вогузор карда буд. Ў яке аз ҳомиён ва фидоиёни содиқи Расули акрам (с) буд.

Башарият аз асри Одам то замони феълӣ даъватгарон, муслиҳон ва пешвоёни зиёдеро шоҳид будааст, ки пешсафии онҳоро паёмбарон соҳиб гаштаанд. Агарчи паёмбарони илоҳӣ барои наҷоти башарият ва ихроҷи он аз торикиҳои куфру залолат заҳамоти ҷонкоҳеро ҳамеша мутаҳаммил шудаанд, Худованди мутаъол ба манзури муваффақияти онҳо боз ёрону мухлисони аз ҷон гузаштаеро дар канорашон қарор дода, ки дар ҳар шароите аз базли ҷону моли хеш барои ҳимоят ва нусрати паёмбарон ва дини илоҳӣ дареғ наварзидаанд.

Хадиҷа духтари Хувайлид, ҳамсар ва ёри бовафои Расули Худо (с) ва беҳтарин занони биҳишт аст. Намунаи волое аз инсоният, ки забон аз васфу сано ва азамматаш оҷиз аст. Бо лақаби тоҳира байни занони Макка дар он замон шинохта шуд. Ӯ дар Умми қуро –Маккаи мукаррама- 68 сол қабл аз ҳиҷрат таваллуд ёфтааст.

Рамла духтари Абу Суфён писари Сахр мебошад. Модараш Сафия духтари Абил-Ос писари Умайя амакии Усмон писари Аффон аст. У бо кунияаш –Умми Ҳабиба- дар байни мардум шинохта мешуд ва аз зумраи мусалмонҳои аввал ба шумор меравад. У бо ҳамроҳии шавҳараш –Убайдулло писари Чаҳш- дар Маккаи Мукаррама исломи хешро эълон намуд. Онҳо монанди дигар мусалмонҳои Макка аз шиканчаҳои пай дар пайи мушрикон эмин наёфтанд.

Аз дидгоҳи эътиқод имоматии Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам аз имоматии халифаҳояш аз чанд ҷиҳат фарқ мекунад: Касе ба имоматии Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам имону эътиқод надошта бошад ва ё онро инкор намояд кофир мешавад. Аммо агар касе ба имоматии халифаҳояш имон наорад ва ё онро инкор кунад кофир намешавад, балки гунаҳгор дониста мешавад.

Дар соли шашуми ҳиҷри ҳазрати Расули Худо (с) хост, ки қаламрави давлати исломиро густариш диҳад. Аз ин рў, ҳашт нома ба сарон ва руасои Араб ва Аҷам ирсол дошт ва дар он номаҳо ишонро ба Ислом даъват кард ва дар ҷумлаи ин руасо яке ҳам Сумома ибни Усоли Ҳанафи буд. Бидуни шак Сумома яке аз он шахсиятҳои маъруфи даврони ҷоҳилият буд, ки арабҳо ҳарфашро мешуниданд ва аз амру фармонҳои ў итоат мекарданд.

Номи аслии ин саҳобии гиромиқадр Холид ибни Зайд ибн Кулайб аст ва ба қабилаи бани Наҷҷор нисбат дорад. Кунияаш Абуаюб ва мансуб ба Ансор аст, чи аз мо мусалмонон касе нест, ки Абуаюб Ансориро нашиносад?

Бароъ ибни Молики марди жулидамўй ва лоғар буд, бинанда фикр намекард, ки ин шахс ин ҳама қаҳрамони ва шуҷоат нишон диҳад. Аммо бо вуҷуди ин заъфи ҷисмони ва нотавонии бадан беш аз сад танро ба танҳоии хеш ба қатл расонидааст ва ин теъдод ғайр аз теъдодест, ки ба дасти вай дар саҳнаи набард зиндаги худро аз даст додаанд.

Медонед, ки Умми Салама кист? Умми Салама падараш аз сарони номвар ва маъруфи бани Махзум ва яке аз сахимардони Араб аст, ки камтар аз сахиён метавонанд ба пояи ў расанд. Саховат ва ҷуди вай ба ҳадде расида буд, ки ўро ба номи Тўшаи мусофир лақаб дода буданд, чун вақте мусофирин қасди диёри ў менамуданд, ҳамроҳ бо худ тўша намегирифтанд.