ماقالىلار

ئاپتور ماقالىسىدا ئىنساننىڭ دىنىي مەلۇماتقا ئېگە بولۇشنىڭ دۇنيا ۋە ئاخىرەتلىك ئىشلىرى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىملىقى، ئاللاھقا ئىبادەت قىلىشتا قارىغۇلارچە ئەمەس بەلكى ئۇنىڭ ماھىيىتىنى بىلىپ قىلىش بولسا ئىنساننى ئازغۇنلۇقتىن چەكلەپ، ھىدايەتتە مۇقىم بولۇشتا ئۈنۈملۈك رول ئوينايدىغانلىقى، ياخشى ئەمەللەر قۇرئان سۈننەت ئۇستىگە قۇرۇلىدىغانلىقى، مۇسۇلمان ھاياتىدا زۆزۈر بولىدىغان ئەھكاملارنى ئۆگىنىشنىڭ لازىملىقى توغرىسىدا چۈشەنچە بېرىدۇ.

ئاپتور بۇ ماقالىسىدا قۇرئان كەرىمنىڭ پەزلى، ئۇنى ئۆگىنىش ۋە ئۆگىتىشنىڭ ئەجرى، قۇرئاننىڭ ئاخىرەتتە ئىگىسىگە شاپائەت قىلىدىغانلىقى، قۇرئاننى ياد ئالغان ۋە ئەمەل قىلغان كىشىنىڭ ئاتا ـ ئانىسىغا قىيامەت كۈنى نۇردىن تاج كىيدۈرۈلىدىغانلىقى، قۇرئان ئوقۇشنىڭ ئەدەپ ـ ئەخلاقلىرى، قۇرئاننى قانداق ئوقۇش كېرەكلىكى، قۇرئان ئوقۇش ئەجرىنىڭ ھەسسىلەپ بېرىلىدىغانلىقى، بىر كېچە ـ كۈندۈزدە ئوقۇيدىغان مىقدار قاتارلىق قۇرئان كەرىم توغرىسىدا مۇسۇلماننىڭ بىلىشى ئىنتايىن مۇھىم بولغان ئۇچۇرلار ھۆزۈرۈڭلارغا سۇنۇلدى.

بۇ مەككە مۇكەررەمە ھەرەم مەسچىتىنىڭ 8/7/1429ھـ 2008-يىلى 7-ئاينىڭ 11-كۈنىدىكى جۈمە خۇتبىسىنىڭ ئومۇمى مەزمۇنى بولۇپ، خۇتبنى پەزىلەتلىك شەيخ دوكتۇر سەئۇد ئىبنى ئىبراھىم ئەششۇرەيم سۆزلىگەن. بۇ خۇتبىدا، مۇسۇلمان رەسۇلۇللاھنىڭ مۇنۇ سۆزىنى تەپەككۇر قىلىشىنىڭ زۆرۈرلىكى«سەن ئاللاھقا قىلىۋاتقان ئىبادىتىڭنى خۇددى سەن ئاللاھنى كۆرۈپ تۇرغاندەك ھېسسىياتتا قىلىشىڭ كېرەك» ئىسلام ئۇممىتىنىڭ ئېھساننىڭ تەقەززاسى بىلەن سۇپەتلىنىشىنىڭ مۇھىملىقى قاتارلىق مەسىلىلەر توغرىسىدا تەۋسىيە قىلىدۇ.

بۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتىنىڭ 2/6/1429 ھـ / 2008-يىلى 6-ئاينىڭ 6-كۈنىدىكى جۇمە خۇتبىسى بولۇپ، بۇ جۇمە خۇتبىسىنى پەزىلەتلىك شەيخ ئەلى ئىبنى ئابدۇرەھمان ئەلھۇزەيپى سۆزلىگەن ، بۇ خۇتبىدا تەقۋالىقنىڭ مۇسۇلمان ھاياتى ۋە جەمىيەتكە كۆرسىتىدىغان ئۇنۇملىك تەسىرى، تەقۋانىڭ قۇرئان ۋە سۈننەتتىكى نېگىزلىك چۈشەنچىسى،تەقۋادارلىقنى ھاسىل قىلىشنىڭ چارىسى قاتارلىق مەسىلىلەرگە قۇرئان ،ھەدىس ۋە بەزى سەلەپ ئالىملىرىنىڭ سۆزلىرى بىلەن تەپسىلى چۇشەنچە بىرىدۇ.

«بىدئەت ھەققىدە چۈشەنچە» ناملىق بۇ ماقالىدا، مۇسۇلمانلار ئۆزلىرىنىڭ پارلاق دىنىنىڭ روھىدىن ئۇزاقلاشقاندىن كېيىن، بارچە ئەقلىي كۈچىنى بىدئەتلەرنى ئىختىرا قىلىش بىلەن زايا قىلىپ ئىختىرا ۋە ئىجاد قىلىشى تەلەپ قىلىنغان دۇنيا ئىشلىرىدا يېڭىلىق يارىتىشتىن ئىبارەت بۇرچىنى ئونۇتقانلىقى، ئەسلىدە، دىنىي ئىشلاردا شەرىئەتنىڭ كۆرسەتمىسىدە چىڭ تۇرۇپ، ئۇنىڭدىن چەتنىمەسلىك؛ دۇنيا ئىشلىرىدا بولسا تەرەققى قىلىپ ئىلگىرىلەش، يېڭىلىقلارنى يارىتىش ۋە كەشىپىياتلارنى ئېچىش كېرەك ئكەنلىكىنى بايان قىلىدۇ.

تەۋبە ۋە ئۇنىڭ شەرتلىرى ناملىق بۇ ماقالىنى دىنى زىيالى سىراجىددىن ئەزىزى ئەپەندىم نەشىرگە تەييارلىغان بولۇپ، ئاپتۇر ماقالىنىڭ ئومۈمى مەزمۇنىنى ئىمام ئىبنى قەييۇم جەۋزىنىڭ تۆۋەندىكى سۆزىگە يېغىنچاقلايدۇ. "تەۋبە ئىرادە ۋە قەستنى كۈچلاندۇرىدىغان پۇشايماندۇر. پۇشايماننىڭ ئالامىتى سادىر قىلغان گۇناھلىرىغا ئۆمۈر بويى پۇشايمان قىلىش ئارقىلىق كىلىچەكنى ئىسلاھ قىلىش دىمەكتۇر".

ئاتا-ئانىغا ئېھسان قىلىش پەرزەنتلەر ئۇستىدىكى مەجبۇرىيەت، ناملىق بۇ ماقالە دىنى زىيالىلىرىمىزدىن بولغان،ئابدۇۋاھاب مۇھەممەد، مۇھەممەد مۇسا ئەپەندىملەر تەرىپىدىن تەييارلانغان بولۇپ، ماقالىدە ئاتا-ئانىنىڭ پەرەنتلەر ئۇستىگە يۇكلەنگەن مەجبۇرىيىتى ۋە ئۇلارغا قانداق مۇئامىلىدە بولۇش قاتارلىقلارنى قۇرئان، ھەدىسگە تايانغان ئاساستا ئوقۇرمەنلەرگە ئەتراپلىق يورىتىپ بىرىدۇ. ئەگەر سىز ئاتا-ئانىڭىزنى رازى قىلىش ئارقىلىق ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى قازىناي دىسىڭىز مانا بۇ سىزگە دەسلەپكى يىپ ئۈچى بوپ قالغۇسى.

قولىڭىزدىكى بۇ كىچىك رىسالە مۇسۇلماننىڭ كۇندۈلۈك ھاياتىدا ناھايىتى مۇھىم بولۇپ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ساھابىلىرىغا تەلىم بەرگەن دۇئا ۋە زىكىرلەردىن ئىبارەتتۇر.

ئەتىگەن ۋە كەچتە دېيىلگەن زىكرى

ئىسلام دىنى بېكىتكەن ۋە ساغلام تەبىئەت ئۇنىڭغا چاقىرغان ھەق-ھوقۇقلارنىڭ جەۋھىرى

روزىغا ئالاقىدار ئەھكاملار

پەزىلەتلىك شەيخ د. ھەيسەم سەرھان تەييارلىغان ئۇيغۇر تېلىدىكى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ناماز ئوقۇش سۈپەتلىرى بايان قىلىنغان رەسىم تاختىسىدا، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ناماز باشلاش تەكبىرىدىن باشلاپ سالام بەرگەنگە قەدەر بولغان ناماز ئوقۇش سۈپەتلىرى قىسقىچە بايان قىلىغان بولۇپ، سىز سۈرەت تاختىسى ئارقىلىقبۇنى ئېنىق كۆرىسىز.

پەزىلەتلىك شەيخ د. ھەيسەم سەرھان تەييارلىغان ئۇيغۇر تېلىدىكى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ تەرەت، تەيەممۇم ۋە غۇسلى قىلىشتىن ئىبارەت پاكىزلىنىش سۈپەتلىرى بايان قىلىنغان رەسىم تاختىسىدا، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ تەرەت، تەيەممۇم ۋە غۇسلى قىلىشتىن ئىبارەت پاكىزلىنىش سۈپەتلىرى قىسقىچە بايان قىلىنغان بولۇپ، سىز سۈرەت تاختىسى ئارقىلىق بۇنى ئېنىق كۆرىسىز.

پەزىلەتلىك شەيخ د. ھەيسەم سەرھان تەييارلىغان ئۇيغۇر تېلىدىكى تەبىئى سۈننەتلەردە، ئاللاھ تائالانىڭ ئىنسانلار پەيدا قىلغاندا ئۇلارنىڭ تەبىئىتىدە بار بولغان تەبىئى سۈننەتلەر دەلىلبىلەن بايان قىلىنىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، كۈندىلىك دۇئا ۋە زىكىرلارنىڭ مۇسۇلمان ھاياتىدىكى رولى، ئۇيغۇر دىيارىدا يۈز بېرىۋاتقان سەبى بالىلارنىڭ يۈتۈپ كېتىشىنىڭ ئەۋج ئىلىشى، ئانا-ئانىلارنىڭ بالا ئوغرىلىرىغا قارىتا ھوشيارلىقنى ئۆستۈرۈشنىڭ ئۆزىلا كۇپايە قىلمايدىغانلىقى، بەلكى يۈرەك پارىسى بولغان پەرزەنتلىرىنى سۈننەتتە بايان قىلىنغان دۇئا ۋە زىكىرلار بىلەن ئاللاھنىڭ ھىمايىسىگە تاپشۇرۇشنىڭ مۇھىملىقى قاتارلىقلارنى قۇرئان-سۈننەتتىن دەلىللەرنى كەلتۈرۈپ تەپسىلى بايان قىلىپ بېرىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، ئاللاھ تائالانىڭ زېمىن ئەھلىگە مەرھەمەت قىلغان چەكسىز رەھمىتىنى ۋە مەخلۇقاتلىرىغا بېغىشلىغان دائىمىي مېھرىبانلىقىغا ئالاقىدار بولغان مەسىلىلەرنى قۇرئان كەرىم ۋە ھەدىس شەرىف نۇرى ئاستىدا ئوقۇرمەنلەرگە يورىتىپ بېرىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، ۋىتىر نامىزىنىڭ ئېنىقلىمىسى ۋە پەزىلىتى، ئۇنىڭ ھۆكمى ۋە ئادا قىلىنىدىغان ۋاقتى، رەكئەت سانى ۋە ئوقۇش ئۇسۇلى، قازا بولغان ۋىتىر نامىزىنى قانداق ئوقۇش كېرەكلىكى، قۇنۇت دۇئاسىنىڭ ھۆكمى قاتارلىق ۋىتىر نامىزىغا ئالاقىدار بولغان مەسىلىلەرنى قۇرئان كەرىم ۋە ھەدىس شەرىف نۇرى ئاستىدا ئوقۇرمەنلەرگە تەپسىلى چۈشەنچە بېرىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، مۇناپىقلارنىڭ پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ شان-شەرىپىنى چۈشۈرۈش ئۈچۈن، ئۇنىڭ پاك ئەھلىيەسى ئائىشە ئانىمىزنىڭ ئىپپىتىگە تۆھمەت چاپلىغانلىقى، ئاللاھ تائالانىڭ بۇ ھەقتە ئايەت نازىل قىلىپ، مۇناپىقلارنىڭ ئەپتى بەشىرىسىنى ئىچىپ تاشلىغانلىقى، پاك ئاياللارغا تۆھمەت چاپلىغۇچىلار توغرىسىدىكى ئايەت نازىل بولغاندىن كىيىن، مەزكۇر تۆھمەتنى تاراتقۇچىلارغا شەرئى جازا ئىجرا قىلىنغانلىقى قاتارلىق «ئىپپەت ھادىسىسى»گە ئالاقىدارلىق بولغان مۇھىم مەزمۇنلارنى ئوچۇق يورۇتۇپ بېرىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، سۆيگۈ-مۇھەببەتنىڭ ئىسلامدىكى ئورنى ۋە ئۇنىڭ تۈرلىرى ۋە پەزىلەتلىرى، يات جىنسلار ئارىسىدىكى بىنورمال ئالاقە ۋە ئۇنىڭ ئاقىۋىتى قاتارلىق سۆيگۈ-مۇھەببەتكە ئالاقىدار بولغان ئىشلارنى ئوچۇق يورۇتۇپ بېرىدۇ.

ئاپتور ماقالىسىدا، پىرئەۋننىڭ ئايالى ئاسىيەنىڭ ئاللاھقا ئىمان كەلتۈرۈشتىن ئىلگىرىكى ھاياتى ۋە مۇسۇلمان بولغانلىقىنى جاكارلاش بىلەن بىرگە، ئۇنىڭ ئېرىگە ئىنكار قىلىشى، ئاللاھقا ئىمان كەلتۈرۈش سەۋەبلىك پىرئەۋندىن كۆرگەن ئەزىيەتلەرگە ھەق ئۈستىدە مۇستەھكەم تۇرۇپ سەۋرى قىلىشى، ئۇنىڭغا ئاللاھ تەرىپىدىن بىرىلگەن پەزىلەت ۋە مۇكاپات قاتارلىقلارنى قۇرئان ۋە سۈننەت نۇرى ئاستىدا ئوقۇرمەنلەرگە ئوچۇق يورۇتۇپ بېرىدۇ.