(1) (﴿وَيۡلٞ لِّكُلِّ هُمَزَةٖ لُّمَزَةٍ﴾) کسی که با عمل و سخنش مردم را عیب‌جویی می‌کند و به آنها طعنه می‌زند، عذاب سخت و هلاک‌کننده‌ای در پیش دارد. «همّاز» کسی است که با اشاره و عمل، مردم را مورد عیب‌جویی قرار می‌دهد و به آنها طعنه می‌زند. «لمّاز» کسی است که با گفتار خود از مردم عیب می‌گیرد.
(2) (﴿ٱلَّذِي جَمَعَ مَالٗا وَعَدَّدَهُۥ﴾) چنین طعنه‌زنی، هدف و اراده‌ای جز جمع‌آوری مال و شمردن آن و رشک بردن به آن ندارد، و علاقه‌ای به انفاق مال در راه‌های خیر و برقرار داشتن پیوند خویشاوندی و امثال آن ندارد.
(3) (﴿يَحۡسَبُ أَنَّ مَالَهُۥٓ أَخۡلَدَهُۥ﴾) چنین کسی به سبب نادانی‌اش، گمان می‌برد که مالش او را در دنیا برای همیشه ماندگار می‌کند، بنابراین تلاش و رنج او در بیشتر کردن و رشد دادن مالش می‌باشد، و گمان می‌برد این کار عمرش را بیشتر خواهد کرد.
(4) (﴿كَلَّاۖ لَيُنۢبَذَنَّ فِي ٱلۡحُطَمَةِ﴾) نه! به یقین در دوزخ خردکننده و درهم‌شکننده انداخته خواهد شد.
(5) ((وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحُطَمَةُ﴾) و تو چه می‌دانی که خردکننده چیست؟ (این را برای نشان دادن هولناکی و بزرگی آن بیان نمود)
(6) سپس آن را اینگونه تفسیر کرد: (﴿نَارُ ٱللَّهِ ٱلۡمُوقَدَةُ﴾) آتشی که افروزه و هیزم آن، مردم و سنگ‌ها هستند
(7) ((ٱلَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى ٱلۡأَفِۡٔدَةِ﴾) و از بس که شدید است، از جسم‌ها می‌گذرد و به دل‌ها می‌رسد.
(8) و با وجود گرمای شدیدش، در آن زندانی و گرفتار هستند و از بیرون آمدن از آن ناامید می‌باشند. بنابراین فرمود: (﴿إِنَّهَا عَلَيۡهِم مُّؤۡصَدَةٞۢ﴾) درهای دوزخ به روی آنها بسته شده
(9) ((فِي عَمَدٖ مُّمَدَّدَةِۢ﴾) و آن سوی درها ستون‌های درازی است تا از آن بیرون نیایند. ﴿كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا﴾ هرگاه بخواهند از غم و اندوهش بیرون بیایند، به آن برگردانده می‌شوند. از خداوند می‌طلبیم که ما را پناه دهد، و از او عفو و عافیت را می‌طلبیم.