(1) (﴿وَٱلتِّينِ وَٱلزَّيۡتُونِ﴾) سوگند به انجیر و زیتون. خداوند به این دو درخت سوگند خورده است، چون این درخت‌ها و میوۀ آنان منافع زیادی دارند و بیشتر در سرزمین شام هستند؛ جایی که عیسی بن مریم علیه السلام در آن به پیامبری برگزیده شد.
(2) (﴿وَطُورِ سِينِينَ﴾) طور سینا محل نبوت موسی علیه السلام است.
(3) (﴿وَهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ ٱلۡأَمِينِ﴾) و سوگند به شهر امین که مکّۀ مکرّمه محل نبوّت محمّد صلی الله علیه وسلم است. پس پروردگار متعال به این اماکن مقدس که آن را برگزیده، و برترین پیامبران در آن مبعوث شده‌اند سوگند یاد کرده است.
(4) (﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِيٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِيمٖ﴾) آنچه که خداوند برای آن سوگند خورده، این است که انسان را در آفرینشی کامل و با اعضای متناسب و قامتی راست آفریده است، و انسان هیچ چیزی از نیازهای ظاهری و باطنی‌اش را از دست نداده است.
(5) (﴿ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِينَ﴾) با وجود این نعمت‌های بزرگ که شکر آن باید گزارده شود، بیشتر مردم از شکرگزاری برای خداوند که این همه نعمت را [به آنان] داده است اعراض می‌کنند، و به بازی و سرگرمی مشغول‌اند، و فرومایه‌ترین چیزها و رفتارها را برای خود می‌پسندند. پس درنتیجه خداوند آنها را در پائین‌ترین طبقۀ دوزخ که محل گناهکاران است و در برابر پروردگارشان سرکشی کرده‌اند قرار می‌دهد.
(6) مگر کسی که خداوند بر او منت گذارده و به او توفیق ایمان و عمل صالح و اخلاق درست بدهد. (﴿إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمۡ أَجۡرٌ غَيۡرُ مَمۡنُونٖ﴾) پس آنان پاداشی پایان‌ناپذیر دارند، بلکه لذت‌ها و شادی‌های آنان فراوان، و نعمت‌های آنها زیاد و همیشگی است و از بین نخواهد رفت.
(7) (﴿فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعۡدُ بِٱلدِّينِ﴾) ای انسان! چه چیزی تو را وادار می‌کند که روز جزا را تکذیب کنی؟ حال آنکه بسیاری از نشانه‌های خداوند را که مایۀ یقین تو می‌باشند مشاهده کرده‌ای، و چیزهای زیادی از نعمت خدا را دیده‌ای که ایجاب می‌کند تا نعمت‌های او را ناسپاسی نکنی.
(8) (﴿أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَحۡكَمِ ٱلۡحَٰكِمِينَ﴾) پس آیا حکمت خدا اقتضا می‌نماید که مردم را بیهوده رها کند، و امر و نهی نشوند، و سزا و پاداش نبینند؟! یا کسی که انسان را در مراحل مختلف آفریده است، و به او نعمت‌ها و خیر و نیکی فراوان و بی‌شمار بخشیده، و او را خوب تربیت نموده و پرورش داده است، قطعاً او را به سرای جاودانگی و هدف نهایی‌اش برخواهد گرداند؟!