(1) خداوند از آنچه در روز قیامت اتفاق می‌افتد خبر داده و می‌فرماید: (﴿إِذَا زُلۡزِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ زِلۡزَالَهَا﴾) زمین به شدت تکان می‌خورد و به لرزه انداخته می‌شود تا نشانه‌های آن فرو ریزند. و کوه‌های آن از هم می‌پاشد و تپه‌ها برابر می‌شوند، و زمین به میدانی صاف و هموار و بدون فراز و نشیب تبدیل می‌شود.
(2) (﴿وَأَخۡرَجَتِ ٱلۡأَرۡضُ أَثۡقَالَهَا﴾) و زمین مرده‌ها و خزانه‌ها و گنج‌هایی را که در درون اوست بیرون می‌اندازد.
(3) (﴿وَقَالَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا لَهَا﴾) وقتی که انسان حالت بزرگی را که به زمین دست داده است مشاهده می‌کند، می‌گوید: «آن را چه شده است؟»
(4) (﴿يَوۡمَئِذٖ تُحَدِّثُ أَخۡبَارَهَا﴾) در آن روز، زمین به خوبی‌ها و بدی‌هایی که مردمِ روی زمین کرده‌اند گواهی می‌دهد. پس زمین از جملۀ گواهانی است که بر اعمال بندگان گواهی می‌دهد.
(5) (﴿بِأَنَّ رَبَّكَ أَوۡحَىٰ لَهَا﴾) چون خداوند به زمین دستور داده که به آنچه روی آن انجام شده است گواهی دهد، و زمین هم از دستور خدا سرپیچی نمی‌کند.
(6) (﴿يَوۡمَئِذٖ يَصۡدُرُ ٱلنَّاسُ أَشۡتَاتٗا لِّيُرَوۡاْ أَعۡمَٰلَهُمۡ﴾) در آن روز، مردم به صورت دسته‌های متفاوت پراکنده می‌شوند تا خداوند کارهای بد و نیکی را که کرده‌اند به آنها نشان بدهد، و آنها جزای کارهایشان را به‌طور کامل ببینند.
(7) (﴿فَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَيۡرٗا يَرَهُۥ وَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ شَرّٗا يَرَهُۥ﴾) این همۀ خیر و شر را فرا می‌گیرد، چون وقتی انسان پاداش و کیفر هر آنچه را کرده است می‌بیند -گرچه به اندازۀ ذره‌ای باشد- بالاتر و بیشتر از آن را به طریق اولی خواهد دید. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗا﴾ روزی که هرکس کار خوب و بدی را که انجام داده است حاضر می‌یابد، و دوست دارد که میان او و آن فاصلۀ دوری بود. ﴿وَوَجَدُواْ مَا عَمِلُواْ حَاضِرٗا﴾ و آنچه را که انجام داده بودند حاضر و آماده می‌یابند. در اینجا آدمی بر انجام کار خیر ـ هرچند اندک باشد ـ تشویق شده است، و از انجام کار بد ـ هرچند ناچیز باشد ـ برحذر داشته شده است.
(8) (﴿فَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَيۡرٗا يَرَهُۥ وَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ شَرّٗا يَرَهُۥ﴾) این همۀ خیر و شر را فرا می‌گیرد، چون وقتی انسان پاداش و کیفر هر آنچه را کرده است می‌بیند -گرچه به اندازۀ ذره‌ای باشد- بالاتر و بیشتر از آن را به طریق اولی خواهد دید. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗا﴾ روزی که هرکس کار خوب و بدی را که انجام داده است حاضر می‌یابد، و دوست دارد که میان او و آن فاصلۀ دوری بود. ﴿وَوَجَدُواْ مَا عَمِلُواْ حَاضِرٗا﴾ و آنچه را که انجام داده بودند حاضر و آماده می‌یابند. در اینجا آدمی بر انجام کار خیر ـ هرچند اندک باشد ـ تشویق شده است، و از انجام کار بد ـ هرچند ناچیز باشد ـ برحذر داشته شده است.