Manners

Bir kimse, bir adamı: "Şayet şöyle yapmış olsaydın, bundan hiçbir şey başına gelmezdi." demişti.Bunu işiten kimse de ona, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-’in bu kelimeyi (lev/keşke/şayet kelimesini) kullanmayı yasakladığını ve sahibini küfre götüren bir kelime olduğunu, söylemişti. Başka birisi de şöyle demişti: "Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, Musa -aleyhisselâm- ile Hızır -aleyhisselâm- kıssasında şöyle demiştir: "Allah Musa’ya merhamet etsin. Keşke (Musa) sabretseydi de Musa ve Hızır’ın kıssası bize (tam olarak) anlatılmış olsaydı."[1] Başka birisi de şu hadisi delil göstermişti: “(Hayırlı amellerde, Allah’a taatte ve zorluklara sabır göstermekte) kuvvetli mü’min, zayıf mü’minden, Allah’a daha hayırlı ve daha sevimlidir. (Her ikisinin de mü’min olması sebebiyel) hepsinde hayır vardır.Yararına olan şeyde (Allah’a taattte) hırslı ol. Allah’tan yardım dile, (taat ve yardım istemekte) âciz olma (tenbellik gösterme)! Sana bir şey isâbet ederse, ’keşke şöyle şöyle yapsaydım da bu başıma gelmeseydi’ deme. Fakat ’Allah’ın takdiridir. O ne dilerse, onu yapar’ de. Çünkü ’keşke’ şeytanın ameline yol açar (şeytan, kadere karşı gelmesi için onun kalbine vesvese verir)."[2] Bu hadis, yukarıdaki hadisin hükmünü kaldırmış (neshetmiş) oluyor mu?

İslâm, kâmil dîndir. İnsanın bütün hayatını düzenlemiş, ona faydalı olan şeyleri emretmiş, zararlı olan şeyleri de yasaklamıştır.Yemesinden, içmesinden ve uykusundan önce ile uykusundan uyandıktan sonra, mukimlik, yolculuk ve diğer hallerinde, hem kendisi, hem de başkasıyla ilgili birtakım âdâbı meşrû kılmıştır.

Müezzinin ezân sesini, mikrofonsuz olarak işitecek kadar uzaklık oturan müslümanın, ezânı işittiği mescir veya câmide namazı cemaatle kılması gerekir.

Sükut, selâmettir.Susmanın yasaklandığı yerde sükut etmek, pişmanlığı gerektirir.Şu halde susulacak yerin tayininde şeriata, dînî emir ve yasaklara itibar etmek gerekir.Yerinde susmak,Allah erlerinin sıfatıdır.Aynı şekilde yerinde konuşmak da en şerefli hasletlerdendir.