ده‌نگیه‌كان

شه‌رحی ( كیتابی السنه‌ )، دانه‌ره‌كه‌ی ابن ابى عاصمه‌، مامۆستا عه‌بدولله‌تیف هه‌ستاوه‌ به‌رونكردنه‌وه‌ی له‌ زنجیره‌ وانه‌ێكدا به‌ زمانی كوردی.

بیروباوه‌ڕ و یه‌كتاپه‌رستی زۆر گرنگه‌ له‌ ژیانی موسڵمانان؛ چونكه‌ بنچینه‌ن، وه‌ ئه‌گه‌ر ته‌ماشای قورئانی پیرۆز بكه‌ین ده‌بینین كه‌ بیروباوه‌ر زۆر به‌ جوانی روون كردوه‌ته‌وه‌ بۆمان، هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم هاوڵه‌كانی له‌سه‌ر عه‌قیده‌ په‌روه‌رده‌ كردوون.

به‌ندایه‌تی بریتیه‌ له‌: نزیك بوونه‌وه‌ له‌ خوای گه‌وره‌ به‌ پابه‌ند بوون به‌و‌ شه‌رعه‌ی كه‌ دایناوه‌ بۆ به‌نده‌كانی له‌ ڕێگه‌ی ئه‌و كرده‌وه‌و قسانه‌ی كه‌ بائاشكرا یان نهێنی ده‌كرێن، وه‌ مافێكی خوای گه‌وره‌یه‌ له‌ سه‌ر دورستكراوه‌كانی و سوده‌كه‌شی هه‌ر بۆ خۆیانه‌. خۆشه‌ویستان: مامۆستا ناسر سوبحانی ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ له‌ زنجیره‌ باسێكدا هه‌ستاوه‌ به‌ روون كردنه‌وه‌ی مانای به‌ندایه‌تی ڕاسته‌قینه‌ له‌ ئیسلامدا..له‌گه‌ڵ ته‌فسیر كردنی چه‌نها ئایه‌ت كه‌ په‌یوه‌ندی هه‌یه‌ به‌م بابه‌ته‌وه‌‌.

له‌ رۆژی كۆتاییدا بانگخوازێك بانگ ده‌كات و ده‌ڵێت: با هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك بڕوات بۆ لای ئه‌وانه‌ی ده‌یانپه‌رستن له‌ دونیادا، شوێنكه‌وتوانی صه‌لیب له‌ گه‌ڵ صلیبه‌كه‌یان ده‌ڕۆن، وه‌ بتپه‌رستانیش له‌گه‌ڵ بته‌كانیان ده‌ڕۆن... ته‌نها ئه‌وانه‌ی خوای گه‌وره‌یان ده‌په‌رست ده‌مێننه‌وه‌ ...

خوای گه‌وره‌ له‌ رۆژی دوایدا دێیت بۆ فه‌سڵی قه‌زا، هه‌موو زه‌وی به‌ نوری خوای گه‌وره‌ رۆشناده‌بێته‌وه‌ و هه‌موو خه‌ڵكی توشی سه‌عق و ‌مردن ده‌بن له‌به‌ر هه‌یبه‌ت و گه‌وره‌یی خوای گه‌وره‌دا.

باوه‌ڕ هێنان به‌ رۆژی كۆتایی هه‌موو ئه‌و بابه‌تانه‌ له‌ خۆ ده‌گرێت كه‌ له‌ قورئان و سوننه‌تدا هاتوه‌ ده‌رباره‌ی رۆژی قیامه‌ت وه‌كو:( زیندوكردنه‌وه‌ و سزاو چاكه‌ و به‌هه‌شت و دۆزه‌خ ) ، هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی پاش مردن رووده‌دا وه‌كو فیتنه‌ و سزا و خۆشی كۆر.

كتێبی ( عه‌قیده‌ی واسطیه‌ ) دانه‌ره‌كه‌ی شێخولئیسلام ابن ته‌یمیه‌ یه‌ ،زانایان و قوتابیانی زانستی شه‌رعی هه‌ستاوون به‌ رونكردنه‌وه‌ی، چونكه‌ ئاسان ترین و روونترین و كورتترین بیروباوه‌ری ئه‌هلی سوننه‌ و جه‌ماعه‌یه‌، .

وتاربێژ له‌م وتاره‌ باسی ده‌س نوێژ و نوێژ كردن و زیكری خوای گه‌وره‌ و خوێندنه‌وه‌ی قورئان و كار پێ كردنی ده‌كات، پاشان باسی خۆ ئاماده‌كردن بۆ رۆژی دوایی به‌ ئیشی چاكه‌ ده‌كات.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی مه‌سح كردن به‌سه‌ر خوفدا ده‌كات له‌ كتێبی ڕێبازی په‌یڕه‌وكاران و روونكردنه‌وه‌ی فقهی ئایین كه‌ دانه‌ره‌كه‌ی شێخ عبد الرحمن بن ناصر السعدی یه‌..

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ خوێندنه‌وه‌ی ده‌نگی بۆ پێشه‌كی كیتابی ڕێبازی پیڕه‌وكاران و روونكردنه‌وه‌ی فقهی ئایین كه‌ دانه‌ره‌كه‌ی شێخ عبد الرحمن بن ناصر السعدی یه‌...وه‌ ئه‌م كتێبه‌ پوخته‌یه‌كی ڕوونه‌ كۆكه‌ره‌وه‌ی بابه‌ت و به‌ڵكگه‌كانه‌... شایه‌نی باسه‌ ئه‌م كتێبه‌ له‌ وه‌رگێڕانی به‌ڕێز عبد الحكیم سه‌لیمه‌، وه‌ تۆمار كراوه‌ به‌ده‌نگی پشتیوان سابیر.

گوێگری بەڕێز: ئەم وتارەی بەردەستت وتارێكی ڕۆژی هەینیە كە لە مزگەوتی قازی محمد لە شاری كەلار پێشكەشكراوە، ودوای فەزڵی خوا بوە مایەی ڕێنیشاندەری زۆرێك چ لە ناو وتارەكە چ لەوەو دواش كە بڵاودەكرایەوە، خوای مەزن بە هۆیەوە سودێكی باشی بەو گەنجانە گەیاند كە پێشتر باسی لەم جۆرەیان نەبیستبوو.

خۆشبهاندن به كافران حرامه : خۆشبهاندن به پۆشاكیانه‌وه، به خوڕه‌وشتیانه‌وه، به كرداریانه‌وه. له هه‌موی ترسناك تر ڕازی بون به بیروباوه‌ڕیان، به خواردن وخواردنه‌وه‌ی حرامیانه‌وه، شوێن كه‌وتنیان له جه‌ژن وئاهه‌نگێڕان وكۆبونه‌وه له‌گه‌ڵیاندا له بۆنه‌كانیاندا. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكی زۆر كاریگه‌ری مامۆستا عادل شێخاني یه‌ ، به‌ڕاستی كاریگه‌روو به‌هێزه‌، پێویسته‌ هه‌موو موسڵمانێك گوێی لێ بگرێت بۆ ئه‌وه‌ی خۆی بپارێزێت له‌ خۆشبهاندن به‌ كافر وبێباوه‌ڕان.

ئه‌مه‌ چه‌ند ئامۆژگارییه‌كه‌ بۆ فێرخوازانی زانست له‌ رووناكی قسه‌ی زانایاندا ئاراسته‌یان ده‌كه‌م سه‌باره‌ت به‌ چۆنیه‌تی پێكهێنانی كتێبخانه‌ له‌ رووی هه‌ڵبژاردنی سه‌رچاوه‌كانه‌وه‌ له‌ سه‌ره‌تایی هه‌نگاونانیان به‌ره‌و فێربوونی زانست.

وانه‌بێژ: احسان بورهان الدین سوره‌تی الفاتحة روكنێكه‌ له‌ روكنه‌كانی نوێژ، بۆیه‌ ده‌بێت به‌ باشترین وڕاسترین شێوه‌ بیخوێنینه‌وه‌، چونكه‌ به‌داخه‌وه‌ زۆر له‌ خوێنه‌ران له‌ خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م سوره‌ته‌ زۆر هه‌ڵه‌ی تێیدا ده‌كه‌ن، به‌ یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ ئه‌م وانه‌یه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و هه‌ڵانه‌.‌ ‌

ئه‌م بابه‌ته‌ وتاری هه‌ینیه‌ مامۆستا عزالدین باسی مونافیق ده‌كات، وه‌ باسی سیفات ومه‌ترسیه‌كانیان ده‌كات له‌ سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم وئه‌م سه‌رده‌مه‌دا...

باسی مونافیق و دووڕوو، وه‌ نیشانه‌کانیان و ه‌حوکمیان له‌ئیسلامدا:ئه‌م زنجیره‌یه‌ هه‌موو ته‌واو که‌ری یه‌کترن، مامۆستا موحه‌مه‌د خوای گه‌وه‌ره‌ خێری بنوسێت، هه‌ستاوه‌ به‌ روونكردنه‌وه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی ئاسان و پوخت به‌ زمانی كوردی.

٭ چۆنیه‌تی به‌رۆژوو بوونی عاشورا: ئیبنو حه‌جه‌ر ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ده‌فه‌رموێت:" رۆژوی عاشورا سێ پله‌یه‌: نزم ترینیان : به‌ته‌نها ئه‌و رۆژه‌به‌رۆژوو بێت. وه‌به‌ڵگه‌له‌سه‌ر ئه‌م پله‌یه‌: فه‌زڵی رۆژوو بوونی رۆژی ده‌یه‌م به‌ڕه‌هایی هاتوه‌بێ ئه‌وه‌ی باسی رۆژووی رۆژێكی پێشتری یان پاشتری بكرێت. به‌رزتر له‌و : به‌رۆژوو بوونی رۆژی نۆیه‌م و ده‌یه‌می مانگی موحه‌ڕه‌مه‌...

ئاینی پرۆزی ئیسلام گه‌وره‌ترین نیعمه‌تی خوای گه‌وره‌یه‌ له‌سه‌ر موسڵمانان،بۆیه‌ ده‌بێت موسڵمانان شانازی بكه‌ن به‌ ئاینه‌كه‌یانه‌وه‌ و خۆیان بپارێزن له‌ شیرك و گومان و شوێنكه‌وتنی بێ باوه‌ڕان.

كه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ له‌ ژێر سێبه‌ری عه‌رشی خوای گه‌وره‌ن له‌ رۆژی كۆتاییدا : ده‌سه‌ڵاتدارێكی دادپه‌روه‌ر و، گه‌نجێگ گه‌وره‌ بووه‌ له‌ سایه‌ی به‌ندایه‌تی كردنی خوای گه‌وره‌....

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی ئه‌م خاڵانه‌: 1- مانای ته‌وبه‌ كردن. 2- مه‌رجه‌كانی ته‌وبه‌ كردن. 3- حوكمی ته‌وبه‌ كردن. 4- ته‌وبه‌ كردن له‌ قورئان وسوننه‌ت. 5- فه‌زڵی ته‌وبه‌ كردن.