تێگه‌یشتن له‌ قورئانی پیرۆز وفه‌ڵ وئاداب وخوێندنه‌و وله‌به‌ركردنی

جیهاد كردن له‌ پێناو خوای گه‌وره‌دا له‌و كاره‌ گه‌ورانه‌یه‌ كه‌ مرۆڤی موسڵمان به‌ هۆیه‌وه‌ نزیك ده‌بێته‌وه‌ له‌ خوای گه‌وره‌ وده‌بێته‌ مایه‌ی سه‌ركه‌وتنی موسڵمانان وبه‌رز بوونه‌وه‌ی ووشه‌ی ئاین و لا اله الا الله‌...وه‌ له‌ قورئانی پیرۆزدا چه‌نده‌ها ئایه‌ت هاتووه‌ كه‌ باسی فه‌زڵی جیهاد ده‌كات...‌

خوای گه‌وره‌ جوانترین و پیرۆزترین فه‌رمایشتی ناردۆته‌ خواره‌وه‌ که‌ ئه‌م قورئانه‌یه‌، وه‌‌ هیديایه‌‌ت به‌خشه‌ بۆ چاکترین ڕێگه‌ و ڕێبازو به‌رنامه‌، مژده‌یش ده‌دات به‌و ئیماندارانه‌ی که‌ کارو کرده‌وه‌ی چاکه‌ ده‌که‌ن که‌ پاداشتی زۆر و بێ سنوور چاوه‌ڕێیانه‌ ئه‌م وتاره‌ باسی فه‌زڵی قورئانی پیرۆز ده‌كات له‌ ڕێگه‌ی چه‌ند ئایه‌تێكی قورئانه‌وه‌.‌

هه‌ر کۆڕو کۆمه‌ڵێک کۆببنه‌وه‌ له‌ ماڵێک له‌ ماڵه‌کانی خوای گه‌وره‌ (مزگه‌وت) وه‌ کتێبه‌که‌ی خوای گه‌وره‌ی تیا بخوێننه‌وه‌ وه‌ له‌ نێوان خۆیان دا یه‌کتری فێرکه‌ن و لێی تێبگه‌ن، ئه‌وا بێ گومان خوای گه‌وره‌ به‌زه‌ی خۆی و ڕه‌حمه‌تی ئه‌نێرێته‌ سه‌ر ئه‌و کۆمه‌ڵه‌ ... به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌: باس كردنی فه‌زڵی قورئانی پیرۆز له‌ ژێر ڕۆشنای فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم .

ئه‌م ووتاره‌ وه‌رگێرانی ده‌قێكی ئیمام ئیبن قه‌یمی جه‌وزیه‌ كه‌ له‌ كتێبی ( زاد المعاد ) دا باسی كردووه‌، سه‌باره‌ت به‌ فه‌زڵی خویندنه‌وه‌ی قورئان به‌ ته‌ده‌بور و بیركردنه‌وه‌ له‌ مانا ومه‌به‌سته‌كانی و تیرامان له‌ نهێنیه‌كانی، به‌شیوه‌یه‌ك نووسه‌ر باسی ڕای جیاوازی زانایان ده‌كات له‌م مه‌سئه‌له‌یه‌دا، كه‌ ئایا باشتر‌ و خاستر ئه‌وه‌یه‌ مرۆڤ قورئان به‌ ته‌ده‌بور و بیركردنه‌وه‌ له‌ مانا و مه‌به‌سته‌كانی بخوێنێته‌وه‌ یان به‌ خێرای و دوور له‌بیركردنه‌وه‌ ؟ پاشان نووسه‌ر ڕای ئه‌و زانایانه‌ په‌سه‌ند ده‌كات كه‌ ده‌ڵین : باشتر و خێرتر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ مرۆڤی موسڵمان قورئان به‌ له‌سه‌ر خۆی و به‌ بیركردنه‌وه‌ له‌ مانا و مه‌به‌سته‌كانی بخوێنێته‌وه‌ تاوه‌كو له‌وه‌ی كه‌ به‌ په‌له‌ و خێرا بیخوێنێته‌وه‌ به‌بی تێڕامان له‌ واتا و نهێنیه‌كانی ...

خوا سبحانە قورئانی دابەزاندووە بۆ ئەوەی ئێمەی مرۆڤ بیخوێنینەوە و كاریگەر بین و كردەوەی پێبكەین نەك بە تەنها بیخوێنینەوە و بیكەینە هۆكارێك بۆ پارە پەیداكردن و هەڵخەڵەتاندن و كوشت و كوشتاری خەڵك، بە كورتی خوا سبحانە قورئانی دابەزاندووە بۆ ئەوەی ببێتە هۆكاری خۆشی و ئاشتی و ئارامی بۆ خەڵك، جا لەبەرئەوەی زۆربەی خەڵك پشتیان لە قورئان كردووە و لێی تێنەگەیشتوون یان بە هەڵە لێی تێگەیشتوون بۆیە حەزمان كرد بە كورتی كۆمەڵە خاڵێك بخەینە ڕوو كە یارمەتی مرۆڤ دەدەن بۆ دڵ كرانەوە و تێگەیشتن و كاریگەر بوونی دروست لە قورئان...

قورئانی پیرۆز ڕابەرو ڕێ نیشاندەری مرۆڤایەتی و ڕۆشنایی ژیان و دەستوریەتی، وەهەرشتێك مرۆڤـ پێویستی پێ بێت، ئەوا خوای گەورە بەدەقێكی قورئانی، یان بەئاماژە بۆكردن ڕوونی كردۆتەوە.. ئه‌م ووتاره‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: یەكەم: لێوردبونەوە لەرِوانگەی قورئانی پیرۆز... دووەم: لێوردبونەوە لەقورئانی پیرۆز لەرِوانگەی فەرمودەكانی پێغەمبەر (صلى الله عليه وعلى اله وسلم... سێ‌ یەم: گرنگی وردبونەوە لە قورئانی پیرۆز لای پێشینەچاكەكانمان (السلف الصالح)... چواره‌م: چەند هۆكارێك بۆ وردبونەوە لە قورئان...

قورئان هەمووی وتەی خوای پەروەردگارە و لە ڕێگەی جبریلەوە – علیە السلام – ناردوویەتیە خوارەوە بۆ ‏‏پێغەمبەری خوا (‏صلى الله عليه وسلم ‏)، بۆ ئەوەی خەڵكی لە گومڕاییەكانی كوفر و شیرك و ستەمەوە دەربكات بۆ ڕووناكیەكانی یەكخواپەرستی و باوەڕ و دادپەروەری.‏

قورئان کەلامی خوایە، فەزڵ و گەورەیی قورئان لە بەرامبەر قسە وکەلامی خەڵکی تردا وەک فەزڵ و گەورەیی خوا وایە لە بەرانبەر دروستکراوەکانیدا، باشترین ووتەیەکیش لەزمان بێتەدەر ئەوەیە کەقورئانی پێ بخوێنرێت.

ئه‌م وتاره‌ باسی ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ قورئان ووته‌و كه‌لامى خواى په‌روه‌ردگاره‌, وه‌كه‌لامى خواى په‌روه‌رودگار مه‌زنترین ووته‌یه‌, قورئان شیفایه‌; وه‌ خوێندنه‌وه‌ی فه‌زڵ و خێرو چاكه‌ى زۆرى تێدایه‌، وه‌ نابێت بشت گوێ بخرێت.