كاره‌ باش وچاكه‌كان

به‌بۆنه‌ی هاتنی مانگی ڕه‌مه‌زانه‌وه ‌به‌ناوی ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ‌ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ( دار الاسلام ) جوانترین پیرۆزبایی ئاڕاسته‌ی موسڵمانانی كوردستانی خۆشه‌ویست وجیهان ده‌كه‌ین وداواكارین له‌خوای گه‌وره ‌یارمه‌تی هه‌موو لایه‌كمان بدات بۆ ئه‌نجامدانی باشترین كار وعیباده‌ت له‌م مانگه ‌پیرۆزه‌دا ...

خۆشه‌ویستان ئه‌وا جارێكی تر خوای گه‌وره‌ ده‌رفه‌تی پێداینه‌وه‌ كه‌ بگه‌ینه‌وه‌ به‌مانگی پیرۆزی ڕه‌مه‌زان، وه‌لای هه‌مووان ئاشكرایه‌ مانگی پیرۆزی ڕه‌مه‌زان له‌به‌ر پڕ قه‌در وڕێزی له‌لایه‌ن په‌روه‌ردگاره‌وه‌، به‌مانگی نزا وپاڕانه‌وه‌ گیرا بوون ناسراوه‌، جا ده‌بێت ئێمه‌ی باوه‌ڕداریش ئه‌م مانگه‌ به‌هه‌ل وه‌ربگرین وبه‌كۆڵیك په‌شیمانیه‌وه‌ ده‌سته‌كانمان بۆ لای خوای گه‌وره‌ به‌رز بكه‌ینه‌وه‌ وداوای لێخۆش بوون بۆ خۆمان وخێزان ومناڵ ودایك وباوك وخزم كه‌سو كار وسه‌رجه‌م باوه‌ڕداران و لێقه‌وماوانی ئومه‌تی ئیسلام بكه‌ین له‌هه‌ر جێگایه‌ك هه‌ن...

هه‌رهه‌موومان كه‌میوانێكمان دێت چه‌ند رِۆژێك پێشوه‌خت تێ ئه‌فكرین بۆ ئه‌وه‌ى چۆن بێشوازى له‌و میوانه‌بكه‌ین...ئایا له‌ خۆمان پرسیوه‌ چۆن پێشوازى له‌و میوانه ‌به‌رِێزه ‌بكه‌ین كه‌ساڵى یه‌ك جار سه‌ردانمان ئه‌كات ؟ كه‌ئه‌ویش مانگى رِه‌مه‌زانى پیرۆزه‌؟

یەکێک لەوبوارانەى کە ئیسلام گرنگى پێداوە بریتییە لە شەرم وشکۆ یان حەیاو حیشمەت ،بائەوەش بزانین کەئیمان بنچینە وئەساسى هەریەک لە ئێمەى ئیماندارە، وەئیمانیش بریتییە لە چەندەها بەش کە شەرم وشکۆش بەشێکە لە ئیمان... وه‌شەرم وشکۆ لەگەڵ ئیسلامدایە ئەوانەى کە پەیوەستن بە شەرم وشکۆوە ئەوانەن کە بەراستى لە ئیسلام گەشتون ئەوانەشى کەبێ حەیاو بێ ئابروون لە ئیسلام دوورکەوتنەتەوە...

دڵسۆزی وهه‌وڵ وكۆششی دایك بۆ منداڵه‌كه‌ی بێ سنوره‌، وه‌ چه‌نێك مرۆڤ هه‌وڵ بدات سوپاس وپاداشتی دایكی بداته‌وه‌ هێشتا ناتوانێت...

موسوڵمان ده‌بێ له‌ گه‌ڵ خوای گه‌وره‌ ڕاستگۆ بێت به‌وه‌ی کاره‌کانی هه‌موو بۆ خوای گه‌وره‌ بن و، تێکه‌ڵ به‌ ڕیا و خۆده‌رخستنیان نه‌کات. موسوڵمان ده‌بێ ڕاستگۆ بێت له‌ گه‌ڵ خه‌ڵکیدا به‌وه‌ی درۆیان له‌ گه‌ڵ نه‌کات، موسوڵمان ده‌بێ له‌ گه‌ڵ خودی خۆیدا راستگۆ بێت به‌وه‌ی ڕاستییه‌کان نه‌شارێته‌وه‌ و، خۆی هه‌ڵنه‌خه‌ڵه‌تێنی و، دان به‌ که‌موکورتییه‌کانیدا بنێ و ڕاستیان کاته‌وه‌. به‌ کورتی و به‌ کوردی موسوڵمان درۆزن نییه‌ و، نابێ درۆزنیش بێت...

ئه‌گونجێ ‌سه‌ركه‌وتنی‌خوایی‌دوا بكه‌وێت بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌كه‌سته‌میان لێ‌كراوه ‌و له ‌ماڵ و حاڵی‌خۆیان وه‌ده‌رنراون به‌بێ ‌هیچ هه‌ق و گوناهێك, ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ‌وتوویانه‌"الله په‌روه‌ردگارمانه‌" جا ئه‌م دواكه‌وتنی ‌سه‌رخستن و نه‌صره ‌له‌به‌ر حیكمه‌تێكه ‌كه ‌خوای‌گه‌وره ‌خۆی ‌ویستی ‌لێ‌یه‌تی‌. ئه‌گونجێ ‌دواكه‌وتنه‌كه‌ی ‌له‌به‌ر ئه‌وه‌بێ كه‌بناغه‌ی ‌ئومه‌تی ‌موسڵمانان هێشتا كامڵ نه‌بوبێ‌و پێ‌نه‌گه‌یشتبێ‌و ووزه‌و تواناكانی‌ كۆنه‌كردبێته‌وه‌و خانه‌كانی‌نه‌خستبێته‌كارو هێزو خۆئاماده‌كاری‌یه‌كانی ‌وه‌ك پێویست نه‌بێت. جا ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر ئه‌و حاڵه‌ته‌یان سه‌ركه‌وتنیان بداتێ‌هه‌ر زوو له‌ده‌ستی ‌ده‌ده‌ن, له‌به‌رئه‌وه‌ی ‌توانای‌پاراستنی ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌یان نی‌یه‌.

العفة ( پاكی ) واته : دوور كه‌وتنه‌وه ‌له‌گشت حه‌رام وقه‌ده‌غه‌كراوه‌كان و خۆپاراستن له‌ده‌ست پان كردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی . جا خوێنه‌رانی خۆشه‌ویست ( العفة ) پاكی وپاك داوێنی چه‌ند شێوه‌یه‌كی هه‌یه، له‌وانه‌‌: یه‌كه‌م : ( عفة الجوارح ) پاكی گشت ئه‌ندامه‌كانی له‌ش... دووه‌م : ( عفة الجسد ) پاك ڕاگرتنی لاشه‌ ...

ئه‌ی موسڵمانان له‌هه‌ر وڵاتێكن. ئه‌ی عه‌ره‌به‌كان له‌هه‌ر جێگاێیك بن. ئه‌ی سه‌ركرده‌و لێپرسراوان. ئه‌و جه‌نگه‌ی ئێستا له‌نێوان عه‌ره‌ب و جوله‌كه‌دایه‌، ته‌نها جه‌نگی عه‌ره‌ب نیه‌، به‌ڵكو جه‌نگێكی ئیسلامی عه‌ره‌بیه‌.جه‌نگێكه ‌له‌ نێوان بێ باوه‌ڕی و باوه‌ڕدا، له ‌نێوان حه‌ق و باتیڵدا، له ‌نێوان موسڵمانان و جوله‌كه‌دایه‌. وه‌هێرشی جوله‌كه ‌بۆ سه‌ر موسڵمانان له‌وڵاتی خۆیان ئه‌مه‌كارێكی به‌ڵگه‌نه‌ویست و ئاشكرایه‌‌، بۆیه ‌واجبی سه‌ر شانی موسڵمانان له‌هه‌ر جێگاێیك بن ده‌ستی هاوكاری درێژ بكه‌ن بۆ ئه‌و برایانه‌یان كه‌سته‌میان لێ كراوه‌، وه‌ سه‌ریان بخه‌ن و مافه‌كانیان بۆ بگه‌رێننه‌وه..

ناوه‌رۆكی ئه‌م بابه‌ته‌ ‌تایبه‌ته ‌به ‌چه‌ند تێبینێك له‌سه‌ر حه‌ج كردنی ئه‌مساڵی حاجیانی كوردستان و، پاشان ‌چه‌ند ئامۆژگارێیك بۆ ‌حاجیان و، لایه‌نی به‌رپرسیار.

فه‌رمووده‌ی زۆر ‌‌هاتوون ؛ له‌باره‌ی‌گه‌وره‌یی چاكه‌ى حه‌ج و زۆریى پاداشتی له‌لاى خوای گه‌وره‌، پێغه‌مبه‌رى خوا صلی الله علیه‌ و سلم له‌هه‌ندێ فه‌رمووده‌یدا حه‌جی ته‌واو و بێ كه‌موكوڕی به‌( الحج المبرور ) وه‌سفكردووه‌كه‌به‌مانای حه‌جی پاك و پوخت دێت ، هه‌ر وه‌ك له‌و فه‌رمووده‌یه‌دا كه‌( بوخاری ) ریوایه‌تی كردووه‌پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه‌و سلم ده‌فه‌رموێت : ( والحج المبرور ليس له جزاء إلا الجنة ) واته ‌: حه‌جی پاك و پوخت پاداشته‌كه‌ی ته‌نها به‌هه‌شته‌.

خوشك و برایانی به‌ڕێز، حاجیانی خۆشه‌ویست، په‌روه‌رگاری باڵاده‌ست فه‌رمانی كردوه‌ به‌ به‌نده‌كانی ته‌نها و ته‌نها داوای كۆمه‌كی و یارمه‌تی له‌ ئه‌و بكه‌ن و ته‌نها له‌ ئه‌ویش بپاڕێنه‌وه‌، له‌ به‌رامبه‌ردا خوای گه‌وره‌ به‌ڵێنی ئه‌وه‌شی پێداون كه‌ دێت به‌ هانایانه‌وه‌ و نزاكانیان گیرا ده‌كات.

ئه‌م بابه‌ته‌كورته‌یه‌كه‌له‌سه‌ر فه‌زڵی حه‌ج كردن بۆ ئه‌وه‌ی ببێته‌هانده‌رێك بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌تا ئێستا حه‌جیان نه‌كردوه‌و، زیادكردنی خه‌یر بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌حه‌جیان كردوه‌.

ئاینی پیرۆزی ئیسلام ئاینی سه‌رمه‌شقه‌ گه‌وره‌كانه‌، وه‌گه‌وره‌ترین سه‌رمه‌شق له‌ئیسلامدا بریتین له‌پێغه‌مبه‌ران ـ علیهم السلام ـ وه‌له‌سه‌روی هه‌مویانه‌وه‌پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویستمان موحه‌مه‌د صلى الله عليه وسلم، خوای گه‌وره‌ده‌فه‌رموێت: { لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ } [ سُورَةُ التَّوْبِةِ : 128 ] .. ، پاشان هاوڵه‌كانی ـ خوای گه‌وره‌لێیان رازی بێت ـ و، شوێنكه‌وتوانیان به‌چاكه‌.

موسڵمانانی خۆشه‌ویست: تا دوێنی چاوه‌ڕوانی هاتنی مانگی ڕه‌مه‌زان بووین و، وه‌ئه‌مرۆ ئێمه‌ماڵئاوایی ده‌كه‌ین له‌و مانگه‌پێرۆزه‌و، خوا ده‌زانێت بۆ جارێكی تر به‌خزمه‌ت مانگی ڕه‌مه‌زان ده‌گه‌ێیننه‌وه‌یان نا؟!

زانای پایه ‌به‌رز شێخ عبد العزيز بن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ له‌كتێبی "سبعون مسألة في الصيام" ده‌فه‌رموێت:ئه‌و شتانه‌ی چاكه‌كان ببات و خراپه‌كان بهێنێت بریتین له‌خۆ خه‌ریك كردن به‌دراما و ته‌مسیلی و فیلیم و یاریه‌كان و...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حاڵی سه‌له‌ف ده‌كات له‌ مانگی ڕه‌مه‌زاندا.

خوێنه‌ری به‌رێزم پێم خۆشه‌ هه‌ندێك له‌فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خواتان به‌یاد بخه‌مه‌وه ‌كه ‌ده‌رباره‌ی ڕه‌مه‌زاندا فه‌رمویه‌تی، بۆ ئه‌وه‌ی بزانن بۆ چی ده‌رگاكانی به‌هه‌شت ده‌كرێته‌وه ‌‌له‌م مانگه ‌پیرۆزه‌دا.

رۆژووانی خۆشه‌ویست:ئه‌م كاتانه‌‌ ئیستغلال بكه‌ن به‌پاڕانه‌وه ‌و داوای لێخۆشبوون، بۆ ئه‌وه‌ی زیاتر په‌یوه‌ندیمان پته‌و تر بكه‌ین له‌گه‌ڵ خوای په‌روه‌ردگار.كاته‌كان بریتین له‌:یه‌كه‌م سه‌عات له‌رۆژ/ پاش نوێژی فه‌جر و،دوایین سه‌عات له‌رۆژدا/ پێش خۆر ئاوابوون و، كاتی به‌ره‌به‌یان.

به‌رِاستى هیچ زیكرێك نیه‌ئه‌و پاداشته‌ى هه‌بێت وه‌كو قورئانى پیرۆز هه‌یه‌تى ، چونكه‌ئه‌و كه‌سه‌ى كه‌قورئان ده‌خوێنێت هه‌موو پیتێك كه‌ده‌یخوێنێت حه‌سه‌نه‌یه‌ك ( چاكه‌یه‌تى ) بۆ ده‌نوسرێت.