ئه‌حكامه‌كانی نوێژ

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی ( الفقه المسیر = فیقهی ئاسان) له په‌رتووكی نوێژ، ده‌روازه‌ی چواره‌م : ، مه‌رجه‌كانی نوێژ وڕوكنه‌كانی، له‌گه‌ڵ به‌ڵگه‌كانی، وه‌ حوكمی ئه‌و كه‌سه‌ی نوێژ ناكات ، كه‌ ده‌سته‌ بژێرێك له‌ زانایان دایانناوه‌، له‌م ووتاره‌دا نۆ بابه‌ت باسكراوه‌، به‌م شێوه‌یه‌ : بابه‌تی یه‌كه‌م: ژماره‌ی نوێژه‌ فه‌رزه‌كان، بابه‌تی دووه‌م: نوێژ له‌سه‌ر كی واجبه‌؟ بابه‌تی سێهه‌م: مه‌رجه‌كانی نوێژ، بابه‌تی چواره‌م: ڕوكنه‌كانی نوێژ، بابه‌تی پێنجه‌م: واجباته‌كانی نوێژ، بابه‌تی شه‌شه‌م: سوننه‌ته‌كانی نوێژ، بابه‌تی حه‌وته‌م: ئه‌و شتانه‌ی نوێژ به‌تال ده‌كه‌نه‌وه‌، بابه‌تی هه‌شته‌م: ئه‌و شتانه‌ی مه‌كروهن له‌ناو نوێژدا، بابه‌تی نۆیه‌م: حوكمی كه‌سی نوێژ نه‌كه‌ر .

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی ( الفقه المسیر = فیقهی ئاسان) له په‌رتووكی نوێژ، ده‌روازه‌ی يه‌كه‌م: له‌ باره‌ی پێناسه‌ی نوێژ وفه‌زڵه‌كه‌ی، واجب بوونی پێج نوێژه‌كه‌وه‌یه‌، له‌م ووتاره‌دا باسی پێناسه‌ی نوێژ له‌ زمانه‌وانی و شه‌رعدا كراوه‌، له‌گه‌ڵ فه‌زڵه‌كه‌ی، هه‌روه‌ها به‌ڵگه‌كانی واجب بوونی نوێژ له‌ قورئان وسوننه‌ت و كۆده‌نگی زانایانیش باسكراوه‌ .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبد العزیز بن باز ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا حوكمی ئه‌و كه‌سه‌ چیه‌ كه‌ نوێژ ناكات، جا نوێژ نه‌كردنه‌كه‌ی به‌ده‌ست ئه‌نقصه‌د بێت، یان هه‌ر له‌به‌ر ته‌مه‌ڵی بێت، وه‌ ئایا ئه‌م كه‌سه‌ حه‌ج بكات حه‌جه‌كه‌ی دروسته‌ ؟

ئه‌م وتاره به‌كورتی‌ باسی سزاكانی نوێژنه‌كه‌ر ده‌كات له‌ دونیا وڕۆژی قیامه‌ت.

نوێژ دووەم بنەمای ئیسلامە، وه‌فەڕزە لەسەر ھەموو مسوڵمانێکی ژن و پیاو، و پێویستە لەسەریان ئەو فەرزە لەکاتی دیاریکراوی خۆیدا بەجێ بھێنن. ئه‌م وتاره‌ باسی حوکمی ئه‌و نوێژانه‌ی که‌به‌عه‌مدی له‌ده‌ست دراون ده‌كات.

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌:\” موسوڵمانيك هه‌يه نوێژ ئه‌كات به‌ڵام جاری واهه‌يه فه‌رزێكي ناكات، ئه‌مه جكه له‌وه‌ی نوێژی به‌يانياني ئه‌فه‌وتێ، حوكمي چیه‌ وچی بكات باشه؟\”.

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌:\” به‌ڕێزان موسوڵمانێك له بازار ئيش ئه‌كات نوێژی به ياني ئه‌كات به‌ڵام فرياي فه‌رزه‌كاني تر ناكه‌وێت مه‌جالي نابێت، شه‌و دێته‌وه دواي بانگی عیشاء چۆن ئه‌توانێت قه‌ره‌بووی ئه‌و نوێژانه‌ی تری بكاته‌وه؟\”.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی كۆمه‌ڵه‌ فه‌رموده‌یه‌ك ده‌كات كه‌ هاتوون ده‌رباره‌ی ئه‌و كه‌سه‌ی وازی له‌ نوێژ هێناوه‌...

مه‌سه‌له‌ی نوێژ نه‌كردن مه‌سه‌له‌یه‌كی ‌یه‌كجار ترسناكه‌، چونكه‌ په‌یوه‌ندی به‌ ئیمان و كوفره‌وه‌ هه‌یه‌...وه‌به‌داخه‌وه‌ هه‌ندێك له‌خه‌ڵكی به‌بچووكی ته‌ماشای ده‌كه‌ن...

ئه‌م بابه‌ته‌ به‌شێكه‌ له‌ په‌رتوكی پوخته‌ی بنه‌ماكانی ئیمان و ئیسلام، وه‌ ئه‌م باسانه‌ی له‌خۆ گرتووه‌: 1) پێناسه‌ی نوێژ . 2) حوكمی ئه‌و كه‌سانه‌ی نوێژ ناكه‌ن . 3) نوێژی به‌كۆمه‌ڵ . 4) نوێژی كه‌سی نه‌خۆش . 5) نوێژی هه‌ینی . 6) نوێژی جه‌ژنه‌كان . 7)نوێژی خۆر گیران و مانگ گیران . 8) نوێژی سوننه‌ت . 9) نوێژی ته‌راویح . 10) نوێژی مردوو .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه : " ئایا خوێندنی سوره‌تی ( الفاتحه‌ ) له‌ نوێژدا فه‌رزه‌ یان سوننه‌ت ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: به‌رێزان چه‌ند جۆرێك له‌ دوعای ده‌ست پێكردنی نوێژ هاتووه‌ له‌ سونه‌تدا، ئایا كامیان له‌ نوێژه‌ فه‌رزه‌كاندا ده‌خوێنرێت و كامیشیان له‌ نوێژه‌ سوننه‌ته‌كاندا ده‌خوێنرێت ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا ئه‌گه‌ر كه‌سێك غوسلی جیماعی له‌سه‌ربێت وبۆ نوێژی به‌یانی فریا نه‌كه‌وێت غوسل ده‌ربكات، تاچه‌ند دروسته‌ به‌ته‌یه‌موم نوێژی به‌یانی بكات ؟

ئاماده‌كردنی: احسان برهان الدین ئه‌م بابه‌ته‌ باسی گرنگی نوێژی به‌یانی ده‌كات له‌ مزگه‌وت؛ چونكه‌ ئه‌گه‌ر ته‌ماشای‌ حاڵى مزگه‌وته‌كان و ئه‌وانه‌ى كه‌ نوێژى تێدا ده‌كه‌ن، به‌تایبه‌تیش ته‌ماشاى نوێژى به‌یانیان بكه‌یت‌، تووشى سه‌رسورِمان ده‌بیت، ژماره‌یه‌كى كه‌مى لێیه‌ و جارى وایش هه‌یه‌ له‌سه‌ر په‌نجه‌كانى ده‌ست ده‌ژمێردرێن.

هنده‌ك هۆكار يێن هه‌ين ئه‌گه‌ر مرۆڤ ب دورستى بكاربينيت د ژيانا خۆدا دێ ب ساناهى رابيته‌ نڤێژا سپێدێ و دێ د ده‌مێ وى و ل مزگه‌فتێ ب جه‌ماعه‌ت كه‌ت، ژ وان هۆكاران: 1-نڤستنا ب رۆژ... 2-خۆ دويرئێخستن ژ گوننه‌هان... 3-دل پاقژى...

حوكمی نوێژ كردن له‌ باڵه‌خانه‌یه‌كدا كه ‌له‌ناو گۆڕستان یان له‌سه‌ر گۆڕ دروست كرابێت:فه‌توای شێخ بن بازه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ده‌رباره‌ی نوێژ كردن له‌ باڵه‌خانه‌یه‌كدا كه ‌له‌ناو گۆڕستان یان له‌سه‌ر گۆڕ دروست كرابێت...

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی ( الفقه المسیر = فیقهی ئاسان) له په‌رتووكی نوێژ، ده‌روازه‌ی سێهه‌م، له‌باره‌ی كاته‌كانی نوێژه‌وه‌، كه‌ ده‌سته‌ بژێرێك له‌ زانایان دایانناوه‌، له‌م بابه‌ته‌ به‌ درێژی باسی كاتی هه‌ر پێنج نوێژه‌كه‌ كراوه‌، سه‌ره‌تا وكۆتایی هه‌موو نوێژێك به‌ ووردی باسكراوه‌، پاشان له‌كۆتاییه‌وه‌ باسی ئه‌وه‌ كراوه‌، كه‌ خۆشه‌ویسترین كارێك لای خوای گه‌وره‌ ئه‌نجامدانی نوێژه‌كانه‌ له‌كاتی خۆیاندا .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه : " ئایا كه‌سێك ته‌حیاتی یه‌كه‌م نه‌خوێنێت له‌ نوێژدا نوێژه‌كه‌ی به‌تاڵ ده‌بێته‌وه‌ ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ساڵح الفۆزان خوای گه‌وره‌ بیپارێزێت، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: پیاوێك ته‌مه‌نی هه‌شتا ساڵێك ده‌بێت، نه‌ نوێژ ده‌كات ونه‌ ڕۆژویش ده‌گرێت، له‌ یه‌كێك له‌و كێشانه‌ی كه‌ چووبوویه‌ به‌رده‌م دادوه‌ر له‌داداگا شاهیدی بۆ كه‌سێك دابوو، وه‌ سوێندی به‌قورئان خواردبوو، ئایا شاهیدی دانی ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ جێگای قبوڵه‌ ؟ وه‌ ئایا كه‌سانێك هه‌ن كه‌ شاهیدی دانیان وه‌رنه‌گیرێت؟ وه ئایا‌ ئه‌و كه‌سانه كێن‌ ؟

ئه‌م نامێلكه‌یه بریتیه‌ له‌ وه‌رگێڕانی كتێبی ( چه‌ند كریارێن خێرا وان وه‌كو ڕابوونا عیباده‌تێ ب شه‌ڤێ ) دانه‌ره‌كه‌ی دكتۆر موحه‌مه‌د ئیراهیم النعیم، برای به‌ڕێزمان ئه‌بو به‌كر كۆچه‌ر وه‌رگێڕاوه‌ته‌ سه‌ر‌ زمانی كوردی، به‌ تكای ئه‌وه‌ی موسڵمانانی كورد سوودی لێوه‌رگرن.