بیروباوه‌ڕ

بڕوابوون - ئه‌ی به‌نده‌كانی خوا - واتا: - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی خوای گه‌وره‌.. - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی خوای گه‌وره‌.. - جێگربوون له‌سه‌ر دینی خوا تا مردن.. ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ هه‌ندێ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز ده‌رباره‌ی فه‌زڵی بڕوابوون به‌ خوا وبه‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی.

ئه‌م وتاره‌ باسی سیفات و بیروباوه‌ڕی خواریجه‌كان ده‌كات له‌ ژێر ڕۆشنایی فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم.

خوشك وبرایانی به‌رێزم زۆر جار لێره‌ وله‌وێ گوێ بیستی ئه‌وه‌ ده‌بین كه‌ فڵان كه‌س یان فیسار كه‌س خه‌وی به‌پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ ( صلی الله علیه وسلم) بینیوه‌، یان لێمان ده‌پرسن ئایا خه‌و بینین به‌پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ ( صلی الله علیه وسلم) چی ده‌گه‌یه‌نێت؟ بۆ وه‌ڵامی ئه‌م پرسیارانه‌، له‌ بابه‌تی ئه‌م جاره‌ماندا به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ هه‌وڵده‌ده‌ین شیكاری ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ بكه‌ین . فه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم) به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئیمكانیه‌تی بینینی پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم) له‌خه‌ودا، وه‌ هه‌ركه‌سێك له‌خه‌ودا ئه‌و ببینێت ئه‌وه‌ به‌ڕاستی بینیویه‌تی .

وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی «مختصر الفقه الإسلامي»، وه‌ تایبه‌ته‌ به‌: فه‌زڵی ئیخلاص ونیازی چاك..

جادوو كارێكی نائاساییه‌ وله‌توانای هه‌موو كه‌سێكدا نیه‌، جگه‌ له‌وانه‌ی كه‌ خاوه‌ن نه‌فسێكی به‌تكارن وبه‌جادوو كردن ڕاستیه‌كان له‌به‌رچاو خه‌ڵك ئه‌گۆڕن وچاوبه‌ستیان لێ ده‌كه‌ن وه‌به‌فیكر وهۆشیان یاری ده‌كه‌ن هه‌ندێك جاریش تووشی زه‌ره‌ر وزیان ودوژمنایه‌تی و‌لێك دوورخستنه‌وه‌ وجیابوونه‌وه‌یان ده‌كه‌ن.

خۆشه‌ویستان نیشانه‌ گه‌وره‌كانی ڕۆژی دوایی ئه‌و نیشانانه‌ن كه‌ ئه‌گه‌ر ده‌ركه‌وتن خێرا به‌دوایاندا ڕۆژی دوایی دێت، ئه‌وانیش (ده‌) نیشانه‌ن، تائێستا هیچیان ده‌رنه‌كه‌وتون. ئه‌م بابه‌ته بریتیه‌ له‌‌ باس كردنی فیتنه‌ی ده‌ركه‌وتنی ده‌جال.

ناو وصیفاته‌كانی خوای گه‌وره‌ ئه‌وانه‌ی له‌قورئان و سوننه‌تدا ثابت بوون یه‌كجار زۆرن و كتێب وپه‌رتووك و دانراوی زۆری لسه‌ر نووسراوه‌ و زانایانیش زۆرێكیان لێی ژماردووه‌، ئێمه‌ش لێره‌دا هه‌ندێكیان وه‌ك نموونه نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده‌بن ‌ باس ده‌كه‌ین.

نه‌فامی حاڵی خه‌ڵكى عه‌رب بوو له‌ پێش ئیسلام، نه‌فام بوون به‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌كان و شه‌ریعه‌تی ئایین. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حه‌قیقه‌تی نه‌فامیه‌ت ده‌كات.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی پێناسه‌ی نیفاق و جۆره‌كانی ده‌كات وله‌گه‌ڵ روونكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌كانی نێوان نیفاقی گه‌وره‌ وبچووك.

الإحسان: له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا به‌ واتای ئه‌وه‌ دێت كه‌ مرۆڤی باوه‌ڕدار په‌روه‌ردگاری به‌ چاودێری خۆی بزانێت له‌ئاشكرا وپه‌نهانیدا، له‌ كردار و گوفتاریدا، وه‌ ئه‌نجامدانی چاكه‌ وحه‌سه‌نات به‌ جوانرتین شێوه‌ كه‌ مه‌به‌ست ته‌نها به‌ده‌ستهێنانی ڕه‌زامه‌ندی خوای گه‌وره‌ بێت...

ئاشكرایه ‌نیوه‌ی زیاتر له‌ته‌مه‌نی بانگه‌وازی پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلى الله عليه وسلم ) بۆ چه‌سپاندی بیروباوه‌ڕی ئاینی پیرۆزی ئیسلام بوو، ئه‌ویش له‌پێناو جێگیر بوونی په‌كتاپه‌رستی له‌دڵ ده‌روونی باوه‌ڕداران و ئاڕاسته‌كردنیان به‌ره‌و په‌رستنی خوای گه‌وره... ئه‌نجامدان وبه‌جێهێنانی فه‌ریزه‌ی حه‌جیش هه‌ر له‌یه‌كه‌م هه‌نگاویه‌وه ‌هه‌تا كۆتا هه‌نگاوی یه‌كپارچه‌یه ‌له‌یه‌كتاپه‌رستی، چونكه‌ مل كه‌چ بوون له‌به‌رده‌م فه‌رمانه‌كانی خوای گه‌وره ‌وته‌سلیم بوون پێیان لووتكه‌ی هه‌ره‌به‌رزی یه‌كتاپه‌رستی یه‌...

ڕوپامای به‌شێکه ‌له‌ هاوبه‌ش دانان بۆ خوای گه‌وره ‌به‌شێوه‌یه‌کی بچوکی شاراوه‌، وه‌ک ئه‌وه‌ی مرۆڤ کارێک یاخود قسه‌یه‌ک بکا بۆ ڕوپامای ( الریاء ) یان بۆ ناو بانگ ده‌رکردن . وه‌ په‌یوه‌ندی ڕوپامایی به‌به‌ندایه‌تیه‌وه ‌سێ شێوه‌یه‌: شێوه‌ی یه‌كه‌م: ئه‌گه‌ر پاڵنه‌ری به‌ندایه‌تیه‌كه‌ له‌ ئه‌سڵدا بۆ‌ ڕوپامایی خه‌ڵكی بێ... شێوه‌ی دووه‌م: ئه‌گه‌ر ڕوپامایه‌كه ‌په‌یدا بێت له‌كاتی ئه‌نجامدانی به‌ندایه‌تیه‌كه... شێوه‌ی سێیه‌م: ئه‌گه‌ر ڕوپامایه‌كه‌ له‌پاش ئه‌نجامدانی به‌ندایه‌تیه‌كه ‌په‌یدا بێت...

ئه‌م ئایه‌ته‌ پیرۆزه ‌سه‌نگی مه‌حه‌كه ‌له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌بانگه‌شه‌ی خۆشه‌ویستی ڕێبازی خوای گه‌وره‌ ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا په‌یڕه‌وی ئه‌و ڕێبازه‌ی كه‌ محمد المصطفی هێناویه‌تی ناكه‌ن، ئه‌مانه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ن كه‌ درۆ ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ باوه‌ڕه‌كه‌ی خۆیاندا...

گومان له‌وه‌دا نیه‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلام گرنگیه‌كی زۆری داوه‌به‌زانست وزانیاری به‌هه‌موو شێوه‌كانیه‌وه‌ له‌سه‌روو هه‌مویانه‌وه‌ زانسته‌ شه‌رعیه‌كان، له‌پێش هه‌موو ئه‌مانه‌شه‌وه ‌یه‌كه‌م ووشه ‌وفه‌رمانی خوایی بۆ پپغه‌مبه‌ری ئازیزمان ( صلی الله علیه وسلم ) بریتی بوو له‌ ( اقرأ باسم ربك الذی خلق ) ، كه‌واته ‌ئاینی ئێمه‌ ئاینی خوێندن وزانست وزانیاری ودوور كه‌وتنه‌وه‌یه‌ له ‌جه‌هل ونه‌زانین...

په‌روه‌ردگاری به‌سۆزو میهره‌بان موحه‌مه‌دی كۆتا پێغه‌مبه‌ری هه‌ڵبژارد تاوه‌كو هزرو بیری مرۆڤه‌كان له‌بت په‌رستی یه‌وه‌بگۆڕێت بۆ یه‌كتاپه‌رستی خۆی تاوه‌كو له‌و ڕێگایه‌وه‌دڵ وده‌روونیان به‌ڕووناكی ئیمان ئاوه‌دانكاته‌وه‌و له‌ژه‌نگ وژاری بت په‌رستیش پاكیان بكاته‌وه‌...

ئه‌م وتاره باسی كورته‌ێك ده‌كات له‌ وه‌سفی پێغه‌مبه‌ر ـ دووردی خوای گه‌وره‌ی له‌ سه‌ر بێت ـ له‌ قورئانی پیرۆزدا.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ی خواره‌وه‌ ده‌كات: 1- ناوی نه‌سه‌بی. 2- ئایا حه‌سسانی كوڕی ثابت ترسنوك بووه‌. 3- حه‌سسان له‌ سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ری خوادا صلی الله علیه وسلم. 4- حه‌سسان دوای وه‌فاتی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم. 5- مردنی حه‌سسان. 6- په‌ند و وانه‌.

خوێنەری خۆشەویست: ئەم نامیلكەیەی لەبەر دەستتدایە، لە دوو بەش پێكهاتووە: بەشی یەكەم: بریتیە لەو بیدعانەی كە لە جومعەدا دەكرێن (بدع الجمعە) و زانای پایەبەرز (محمد ناصر الدین الألبانی) كۆی كردوونەتەوە، و بەشێكە لە كتێبی (الأجوبة النافعة عن أسئلة لجنة مسجد الجامعة)، بەڵام هەندێك لەو بیدعانەی شێخ ئەلبانی باسی كردوون لەكوردستاندا نین، بۆیە ئێمە تەنها ئەوانەمان وەرگێڕاوە كە لەكوردستاندا بوونیان هەیە (والله أعلم). بەشی دووەم: بریتیە لەو هەڵانەی كە لە جومعەدا دەكرێن، لە كتێبی ((تحذير الفضلاء مما يقع من المصلين من الأخطاء - شيخ مشهور))، وەرمان گرتووە و بەشێكی زۆرمان لێ‌ وەرگێڕاوە.

ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ كورتی باسی ژیانی حاطیبی كوڕی ئه‌بی به‌لته‌عه‌ ڕه‌زای خوای لێبێت ده‌كات له‌گه‌ڵ باس كردنی په‌ند و وانه‌ له‌ چیرۆكی ژیانی.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: 1- ناو ونه‌سه‌به‌كه‌ی. 2- ژیانی له‌ كاتی نه‌فامیدا. 3- چیرۆكی موسڵمان بوونی. 4- هه‌ندێ له‌ هه‌ڵوێسته‌كانی له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم. 5- ژیانی له‌ پاش وه‌فاتی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی اله علیه وسلم. 6- چه‌ند په‌ند ووانه‌یه‌ك.