Fetwayên Rojîyê

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ صالح الفوزان، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه: ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌ناوه‌ندی ئه‌و ڕۆژه‌ی تێیدا به‌ڕۆژووه‌ سه‌فه‌ری كرد، ئایا بۆی هه‌یه‌ ڕۆژوه‌كه‌ی بشكێنێت ؟

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عبدالكریم الخضیر، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌ ئایا حوكمی به‌كارهێنانی ئه‌و سیواكانه‌ی كه‌ تامێكی خۆشیان هه‌یه‌ چیه‌ بۆ ڕۆژوه‌وان؟

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح العثیمین وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌:\” ڕۆژووه‌وان دوعا ونزای گیرای بۆ هه‌یه‌ له‌كاتی ڕۆژوو شكاندنه‌كه‌یدا، ئایا ئه‌و كاته‌ كه‌یه‌، ئایا كاتی ئه‌و نزایه‌ پێش ڕۆژوو شكاندنه‌ یان له‌كاتی ڕۆژوو شكاندندایه‌ یان له‌پاش ڕۆژوو شكاندنه‌؟\”.

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌:" ئایا ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌ ئیعتكافدا بوو، دروسته‌ بڕوات خێزانی ومناڵه‌كانی به‌خه‌به‌ر بێهێنێته‌وه‌ بۆ پارشێوكردن، چونكه‌ هیچ كه‌سێكی تر نییه‌ له‌ماله‌وه‌ به‌خه‌به‌ریان بهێنیته‌وه‌ ؟ ".

ئه‌م پرسیاره‌ له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه‌:\” ئایا ئه‌و كارانه‌ چین كه‌ دروسته‌ رۆژ‌ووه‌وان ئه‌نجامیان بدات، به‌بێ ئه‌وه‌ی زیان به‌ڕۆژووه‌كه‌ی بگات \”.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنماییوه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئێمه‌ له‌ووڵاتێكی ڕۆژئاواین كه‌ گرنگی به‌ ڕۆژوو و ڕۆژووگران ناده‌ن، پیاوه‌كه‌م ده‌بێت بۆ ماوه‌ی ساڵێك ئیش بكات بۆ ئه‌وه‌ی ساڵی كۆتایی ته‌واو بكات له‌ بواری ده‌رمانسازیدا، ئه‌م كاره‌ش یه‌كێكه‌ له‌وانه‌كانی ساڵی كۆتایی( واته‌ ساڵی پراكتیكی وجێبه‌جێكردن له‌بواری كاركردن له‌ مه‌یدانی كاردا ) ئه‌و گرفته‌ش كه‌ ڕووبه‌ڕوومان ده‌بێته‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ شوێنی كاره‌كه‌مان یه‌ك كاتژمێر به‌ ئۆتۆموبیل له‌خۆمانه‌وه‌ دووره‌ وجێگاكه‌ش پڕیه‌تی له‌نه‌خۆش، پیاوه‌كه‌شم هه‌ست به‌ سه‌رئێشه‌ وگێژبوون ده‌كات به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ هه‌ندێك جار ده‌رمان به‌هه‌ڵه‌ ده‌دات به‌نه‌خۆشه‌كان، بۆیه‌ ئێستا بیری له‌وه‌ كردۆته‌وه‌ كه‌ ڕۆژوونه‌گرێت، بۆ زانیاری زیاتریش ماوه‌ی نێوان ماڵی ئێمه‌ وسه‌ری كاره‌كه‌ی كه‌متره‌ له‌ (48) میل، هه‌روه‌ك له‌یه‌كێك له‌وه‌ڵامه‌كانتاندا باستان كردووه‌، به‌ڵام بڕینی ئه‌و ڕیگایه‌ كاتژمێرێكی ده‌وێت بۆ ڕۆشتن وكاتژمێرێكیش بۆ هاتنه‌وه‌ وماوه‌ی كاركردنه‌كه‌ش (12) كاتژمێری له‌سه‌ریه‌ك ده‌خایه‌نێت، ئایا دروسته‌ ڕۆژوو نه‌گرێت وپاش ته‌واوكردنی كۆتا ساڵی خوێندنه‌كه‌ی قه‌زایان بكاته‌وه‌؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" پێش دوو هه‌فته‌ له‌ناردنی ئه‌م پرسیاره‌ خێزانم ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) وه‌فاتی كرد، وبه‌هۆی سوڕی مانگانه‌وه‌ حه‌وت ڕۆژ ڕۆژوو له‌ڕه‌مه‌زانی ڕابردوو قه‌رزار بوو، به‌ڕه‌حمه‌ت بێت وه‌فاتی كرد و قه‌زای ڕۆژه‌كانی نه‌گرته‌وه‌، ئایا ئه‌توانم له‌بری ئه‌و ڕۆژوو بگرمه‌وه‌، بۆ زانیاری زیاتریش من خۆم مانگێك ڕۆژوو قه‌رزارم، ئایا ڕۆژوه‌كانی خۆم بگرمه‌وه‌ ئه‌مجا ئه‌وانه‌ی ئه‌ویش بگرمه‌وه، یان ده‌توانم سه‌ره‌تا ئه‌وانه‌ی ئه‌ویش بگرمه‌وه‌‌ ؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنماییوه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا كه‌فاره‌تی جیماع وسه‌رجێی كردن له‌گه‌ڵ ژنی خۆت له‌ ڕۆژی ڕه‌مه‌زاندا چیه ئه‌گه‌ر هاتوو ژنه‌كه‌ ناڕازی بوو به‌ڵام پیاوه‌كه‌ی به‌زۆر پێی كرد ؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عه‌بدولعه‌زیز بن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌ڕۆژێك له‌ڕۆژه‌كانی ڕه‌مه‌زاندا جیماعم كرد له‌گه‌ڵ خێزانمدا، پاشان دوای ڕه‌مه‌زان ده‌ستم كرد به‌گرتنی دوومانگ ڕۆژووی كه‌فاره‌ت، به‌رۆژووبووم هه‌تا په‌نجاوحه‌وت ڕۆژمم لێگرت، به‌ڵام له‌دوای ئه‌وه‌ تووشی نه‌خۆسیه‌كی قورس بووم كه‌ نه‌متوانی دوو ڕۆژ به‌ڕۆژووبم، به‌ڵام یه‌كسه‌ر ده‌ستم كرده‌وه‌ به‌ گرتنی سێ ڕۆژه‌كه‌ی تر و هه‌ر شه‌ست ڕۆژه‌كه‌م ته‌واو كرد، ئایا هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ به‌سه‌ ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ڕه‌مه‌زانێكی ساڵانی ڕابردوو كه‌وتمه‌ سوڕی مانگانه‌وه‌ وڕۆژم نه‌گرت وپاشتریش هه‌تا ئێستا نه‌متوانیوه‌ته‌وه‌ بیانگرمه‌وه،‌ چه‌ند ساڵێكی زۆریش به‌سه‌ریدا تێپه‌ڕی كردووه‌، ئێستا ئه‌مه‌وێت ئه‌و ڕۆژووانه‌ی كه‌ قه‌رزن له‌سه‌رم بیانگرمه‌وه‌. به‌ڵام به‌دڵنیایش نازانم چه‌ند ڕۆژ قه‌رزارم، جا من چیم له‌سه‌ره‌ ئه‌نجامی بده‌م ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێڕتان بداته‌وه‌ ؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" پاش جیماع كردن له‌شه‌وی مانگی ره‌مه‌زاندا، له‌ڕۆژه‌كه‌یدا ئاوی پیاو بێته‌ خواره‌وه‌ ئایا ئه‌و ڕۆژووه‌‌ به‌تاڵ ده‌كاته‌وه‌، وه‌ ئایا خۆشۆردن جارێكی تر پێویست ده‌كاته‌وه‌ بۆ نوێژكردن ؟ ".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا دروسته‌ پشت ببه‌سترێت به‌ حسابات ولێكدانه‌وه‌ی فه‌له‌كی بۆ جێگیركردن وسه‌لماندن وته‌واو بوونی مانگ ؟ وه‌ ئایا دروسته‌ موسڵمانان ئامێره‌كانی سه‌رده‌م به‌كاربهێنن بۆبینینی مانگ ؟ یان پێویست ده‌كات بینینی مانگ‌ به‌ته‌نها هه‌ر به‌چاوی ئاسایی بێت‌‌؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ عه‌بدولعه‌زیز بن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" من چی بكه‌م له‌كاتێكدا له‌هه‌ندێك ووڵاتانی ئیسلامیدا مانگ بینرا، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئه‌و وڵاته‌ی من كاری تێدا ده‌كه‌م سیهه‌م _ 30 _ رۆژی شه‌عبانیان ته‌واو كردوه‌ وڕه‌مه‌زانیش سی _ 30 _ ڕۆژ بوو، ده‌ی كه‌واته‌ ئایا هۆكاری جیاوازی خه‌ڵكی له‌هاتن وڕۆشتنـی ڕه‌مـه‌زاندا بۆچی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئه‌لئیسلام وه‌ڵام و پرسیار ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" من مناڵێكم هه‌یه‌ ته‌مه‌نی نۆ ساڵانه‌، وه‌ئه‌مه‌وێت یارمه‌تیم بده‌ن له‌وه‌ی چۆن ڕایبهێنم له‌سه‌ر ڕۆژوو گرتنی مانگی ڕه‌مه‌زان؟ چونكه ‌ساڵی پار ته‌نها پازده ‌ڕۆژی له‌ڕه‌مه‌زان گرت .؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئه‌لئیسلام وه‌ڵام و پرسیار ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" حوكمی سیواك كردن له‌ڕۆژی مانگی ڕه‌مه‌زاندا چیه‌؟ وه‌ئایا دروسته‌ لیكی ناو ده‌مت پاش ‌سیواك كردن قوت بده‌یت؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" من ئافره‌تێكم ساڵی پار نه‌خۆش كه‌وتم نه‌متوانی ڕۆژووی پێنج ڕۆژ بگرم، وه‌دیسان له‌به‌ر نه‌خۆشی نه‌متوانی قه‌زاشیان بكه‌مه‌وه ‌وبیانگرمه‌وه‌، ئایا كه‌فاره‌تی ئه‌م كاره ‌چیه‌؟ هه‌روه‌ها بۆ ڕۆژووی ئه‌م ڕه‌مه‌زانه‌ش ناتوانم بیانگرم، ئایا كه‌فاره‌تی ئه‌م كاره‌شم چیه‌‌؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" پیاوێك ته‌مه‌نی گه‌شتوه‌ته ‌حه‌فتا وپێنج ساڵ وئێستا زۆر ناڕه‌حه‌ت ده‌بێت كه ‌ڕۆژوو بگرێت، چونكه‌ تووشی نه‌خۆشی قورحه‌ی گه‌ده‌ی بووه‌، ئایا ئه‌م كه‌سه ‌حوكمی چیه‌؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ئیبنو عوسه‌یمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:"حوكمی ده‌رهێنانی خوێن له ‌رۆژووان چیه‌؟‌".

ۆمه‌ڵه‌ فه‌تواێك ده‌رباره‌ی رۆژو و ئه‌و پرسیارانه‌ی كه‌ په‌یوه‌ندیان به‌ مانگی ره‌مه‌زانه‌وه‌ هه‌یه‌.