‫نامیلکەیەک سەبارەت بە حوکمی سیحر و فاڵگرتنەوە

زۆرێك له‌خه‌ڵكی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ په‌نا ده‌به‌نه‌ به‌ر جادوو وڕۆشتن بۆلای جادووگه‌ران، ئایا ده‌بێت حوكمی ئه‌م كاره‌ چی بێت، وه‌ ڕێگا چیه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و كه‌سه‌ی جادووی لێكراوه‌ .

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئەمەوێت بزانم مانا وشەی زینا کە لەقورئاندا هاتوە چیە .. ئایا هەموو بەرکەوتنێک زینایه‌ ... ئەی ئایا باوەشکردن بە ئافرەتدا بە جلەوە زینایە ؟ وە حوکمەکەی چیە ؟

خواى په‌روه‌ردگار ئینسان و جنۆكه‌ى دروستكردووه‌و فه‌رمانى پێ كردوون كه‌ به‌ ته‌نیا په‌رستشى ئه‌و بكه‌ن و هیچ هاوبه‌شى بۆ دانه‌نێن. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ ده‌كات: ١- مانای شیرك له‌ زمانی عه‌ره‌بی و شه‌رعدا. ٢- جۆره‌كانی شیرك. ٣- شوێنه‌واری شیرك وزه‌ره‌ره‌كانی.

یه‌كه‌مین تاوان له‌ تاوانه‌ گه‌وره‌كان هاوه‌ڵ بڕیاردانه‌، به‌وواتایه‌ی كه‌ مرۆڤ هاوبه‌شێك وه‌یان هاوه‌ڵێك بۆ خوای گه‌وره‌ دابنێت له‌دروست كراوه‌كانی وه‌ یان هه‌رشتێكی دیكه‌، وبیكا به‌هاوه‌ڵ وهاوبه‌ش له‌په‌رستنه‌كاندا وبه‌ندایه‌تی بۆ بكات.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌: هه‌ندێك له‌گه‌نجان ولاوان پێیان وایه‌ ووشكی وتێكه‌ڵاونه‌كردنی بێباوه‌ڕان ( ئه‌وانه‌ی خه‌ڵكی ووڵاتی خۆت بن یان وافد وئه‌ماندراوو بن) كارێكی شه‌رعیه‌، نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ به‌ڵكو هه‌ندێكی تریان كوشتن وهه‌ڵواسینیان به‌ حه‌ڵاڵ ده‌زانن ئه‌گه‌ر كارێكی خراپیان لێ بینین ؟

شیرك وهاوه‌ڵ بڕیاردان بۆ خوای گه‌وره‌ ده‌بێت به‌دوو به‌شه‌وه‌ : گه‌وره‌ و بچووك ... ئه‌م بابه‌ته‌ باسی هاوه‌ڵ بڕیاردان بۆخوای گه‌وره وچۆنیه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی ده‌كات.

گومان له‌وه‌دا نییه‌ كه‌ سوود و قازانجێكی گه‌وره‌ی هه‌یه‌ كه‌ مرۆڤی موسڵمان شاره‌زای هاوه‌ڵ بڕیاردان و بێباوه‌ڕی وهۆكار و وه‌سائل و جۆره‌كانیان ببێت وبیان ناسێت. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی هاوه‌ڵ بڕیاردان بۆخوای گه‌وره وچۆنیه‌تی سه‌رهه‌ڵدانی ده‌كات.

ئه‌م بابه‌ته‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی ( مختصر الفقه الإسلامي ) دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌ممه‌د ئیبراهیم ئه‌لتویجریه‌، وه‌ بریتیه‌ له‌: ١- مانای هاوه‌ڵ بۆ خوا دانان. ٢- ترسناكیى هاوه‌ڵ بۆ خوا بڕیاردان. ٣- سزاى ئه‌و كه‌سانه‌ى هاوه‌ڵ بۆ خوا بڕیار ده‌دن. ٤- تێگه‌یشتن له‌ تاوانى شه‌ریك بۆ خوا بڕیاردان. ٥- به‌شه‌كانى هاوه‌ڵ بۆ خوا دانان. ٦- به‌شه‌كانى نیفاق.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" حوكمى چوون بۆ لاى فاڵچی و قاوه‌گره‌وه‌ چییه‌؟".

شیرك و هاوبه‌ش بۆ خوا بڕیاردان گه‌وره‌ترین‌ گوناهـ وسته‌مێكه‌ كه‌ مرۆڤ ئه‌نجامی ئه‌دات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌ستدرێژیه‌ ده‌كرێته‌ سه‌ر مافه‌ تایبه‌تیه‌كانی په‌روه‌ردگار كه‌ ئه‌ویش یه‌كتاپه‌رستی ویه‌كخواناسیه...

خۆشه‌ویستان سڵاوتان لێ بێت جارێكی هاتینه‌وه‌ خزمه‌تتان بۆ شیكردنه‌وه‌ و باسكردنی بابه‌تێكی تر له‌سه‌ر گرنگترین بابه‌ته‌كان كه‌ په‌یوه‌ندی ڕاسته‌وخۆی هه‌یه‌ به‌ بیروباوه‌ڕه‌كه‌مانه‌وه‌، ئه‌ویش باسكردنی به‌شه‌كانی هاوبه‌شدانانه‌‌ بۆخوای گه‌وره‌، به‌ ئامانجی ئه‌وه‌ی باش شاره‌زا بین لێی تاوه‌كو خۆمانی لێبپارێزین إن شاء الله...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی چه‌ند خاڵێك ده‌كاتن له‌وانه‌: 1- سیحر مانای‌چیه‌؟ 2- پێناسه‌ی‌ سیحر له‌شه‌رع دا؟ 3- حوكمی‌شه‌ریعه‌ت له‌سه‌ر سیحرو ساحیر؟ 4- ئایا سیحر حه‌قیقه‌تی‌ هه‌یه‌؟ 5- جۆره‌كانی ‌سیحر چیه‌؟ 6- ئه‌وه‌ی‌تووشی‌ سیحربوو، سیحری‌ لێكرا چی‌ بكات؟

له مفره‌داتی راغبی ئه‌صفه‌هانیدا ( سحر ) به‌دوو مانا هاتوه‌: یه‌كه‌م: به‌مانای فریودان و نیشانه‌دانانی شتی ناواقعی دوور له‌ڕاستی. دووه‌م: به‌مانای ڕاكێشانی شه‌یتانه‌كان به‌شێوازی تایبه‌ت و یارمه‌تی لێ وه‌ڕگرتنیان.

خۆشبهاندن به كافران حرامه : خۆشبهاندن به پۆشاكیانه‌وه، به خوڕه‌وشتیانه‌وه، به كرداریانه‌وه. له هه‌موی ترسناك تر ڕازی بون به بیروباوه‌ڕیان، به خواردن وخواردنه‌وه‌ی حرامیانه‌وه، شوێن كه‌وتنیان له جه‌ژن وئاهه‌نگێڕان وكۆبونه‌وه له‌گه‌ڵیاندا له بۆنه‌كانیاندا. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكی زۆر كاریگه‌ری مامۆستا عادل شێخاني یه‌ ، به‌ڕاستی كاریگه‌روو به‌هێزه‌، پێویسته‌ هه‌موو موسڵمانێك گوێی لێ بگرێت بۆ ئه‌وه‌ی خۆی بپارێزێت له‌ خۆشبهاندن به‌ كافر وبێباوه‌ڕان.

جادوو كارێكی نائاساییه‌ وله‌توانای هه‌موو كه‌سێكدا نیه‌، جگه‌ له‌وانه‌ی كه‌ خاوه‌ن نه‌فسێكی به‌تكارن وبه‌جادوو كردن ڕاستیه‌كان له‌به‌رچاو خه‌ڵك ئه‌گۆڕن وچاوبه‌ستیان لێ ده‌كه‌ن وه‌به‌فیكر وهۆشیان یاری ده‌كه‌ن هه‌ندێك جاریش تووشی زه‌ره‌ر وزیان ودوژمنایه‌تی و‌لێك دوورخستنه‌وه‌ وجیابوونه‌وه‌یان ده‌كه‌ن.

ئاینی پرۆزی ئیسلام گه‌وره‌ترین نیعمه‌تی خوای گه‌وره‌یه‌ له‌سه‌ر موسڵمانان،بۆیه‌ ده‌بێت موسڵمانان شانازی بكه‌ن به‌ ئاینه‌كه‌یانه‌وه‌ و خۆیان بپارێزن له‌ شیرك و گومان و شوێنكه‌وتنی بێ باوه‌ڕان.

دانه‌ر له‌ سه‌ره‌تادا ئه‌و ئایه‌ت و فه‌ر‌مودانه‌ی هێناون كه‌ باسی حه‌رام كردنی غه‌یبه‌ت ده‌كه‌ن، له‌ پاشان پێناسه‌ی غه‌یبه‌تی كردوه‌و باسی هۆیه‌كانی غه‌یبه‌ت كردن ئه‌و رێگا چارانه‌ی كردوه‌ كه‌ رێگری ده‌كه‌ن له‌ غه‌یبه‌ت كردن وه‌ هه‌روه‌ها باسی ئه‌و چه‌ند حاڵه‌ته‌ی كردوه‌ كه‌ غه‌یبه‌تی تیدا دروسته‌.

ئاینی پیرۆزی ئیسلام قه‌ده‌غه‌ی كردوه‌ په‌نا ببرێت و داوای فریاكه‌وتن بكرێت له‌ غه‌یری خوای گه‌وره‌ ،وده‌بێت جێگیر كردنی به‌ڵگه‌كان بكرێت به‌سه‌ر ئه‌و كه‌سانه‌ی داوای یارمه‌تی له‌ جنۆكه‌و شه‌یتانه‌كان ده‌كه‌ن، هه‌روه‌ها خه‌ڵكی ئاگادار بكرێنه‌وه‌ له‌و ویرده‌ نا شه‌رعیانه‌ی كه‌ گومڕاكان ده‌یكه‌ن.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ كتێبی ( الفقه المسیر = فیقهی ئاسان ) له په‌رتووكی مامه‌ڵه‌كان، ده‌روازه‌ی دووه‌م : له‌باره‌ی سوو ( ڕیبا ) وه‌، كه‌ ده‌سته‌ بژیڕێك له‌ زانایان دایانناوه‌، له‌م ووتاره‌دا چوار بابه‌تی سه‌ره‌كی باسكراوه‌، بابه‌تی یه‌كه‌م : پێناسه‌ی سوو ( ڕیبا ) وحوكمه‌كه‌ی، بابه‌تی دووه‌م : حیكمه‌ت له‌ حه‌رام بوونی سوو ( ڕیبا ) ، بابه‌تی سێهه‌م جۆره‌كانی سوو ( ڕیبا )، بابه‌تی چواره‌م : چه‌ند نمونه‌یه‌ك له‌ باره‌ی هه‌ندێك له‌شێوه‌كانی سوو ( ڕیبا ).