وتاره‌كان

نه‌فامی حاڵی خه‌ڵكى عه‌رب بوو له‌ پێش ئیسلام، نه‌فام بوون به‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌كان و شه‌ریعه‌تی ئایین. ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حه‌قیقه‌تی نه‌فامیه‌ت ده‌كات.

گه‌وره‌ترین و پیرۆزترین شت كه‌ دڵ و ده‌روون هه‌وای بۆ بدات به‌ ده‌ستی بهێنێت، وه‌ به‌نده‌ پێی به‌رز بێته‌وه‌ له‌ دنیا و قیامه‌ت زانست و ئیمانه‌. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (ئاوێته‌ی دڵ)، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی پێناسه‌ی نیفاق و جۆره‌كانی ده‌كات وله‌گه‌ڵ روونكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌كانی نێوان نیفاقی گه‌وره‌ وبچووك.

ووشه‌ی دووبه‌ره‌كی ( التنازع ) له‌ قورئانی پیرۆزدا له‌ حه‌وت شوێن هاتوه‌، وه‌ ووشه‌ی شكاندن ودۆڕاندن( الفشل ) له‌ چوار شوێندا هاتوه‌، وه‌ له‌ سێ شوێندا هه‌ر دوو وشه‌كه‌ پێكه‌وه‌ هاتوون.... به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌: باسكردني ئایه‌تی {ولا تنازعوا فتفشلوا}.

هه‌ر کۆڕو کۆمه‌ڵێک کۆببنه‌وه‌ له‌ ماڵێک له‌ ماڵه‌کانی خوای گه‌وره‌ (مزگه‌وت) وه‌ کتێبه‌که‌ی خوای گه‌وره‌ی تیا بخوێننه‌وه‌ وه‌ له‌ نێوان خۆیان دا یه‌کتری فێرکه‌ن و لێی تێبگه‌ن، ئه‌وا بێ گومان خوای گه‌وره‌ به‌زه‌ی خۆی و ڕه‌حمه‌تی ئه‌نێرێته‌ سه‌ر ئه‌و کۆمه‌ڵه‌ ... به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌: باس كردنی فه‌زڵی قورئانی پیرۆز له‌ ژێر ڕۆشنای فه‌رموده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم .

خوای گه‌وره‌ هیدایه‌تی به‌ستاوه‌ته‌وه‌ به‌ تێكۆشان، هه‌ركه‌سێكیش هیدایه‌ێكی ته‌واو و پوخت دار بێت، ئه‌وه‌ جیهادێكی زۆری كردوه‌، واجبترین و له‌ پێشترین جهادیش جیهادی نه‌فس و ئاره‌زوات و جیهادی شه‌یتان و جیهادی دنیایه‌ . ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی " ئاوێته‌ی دڵ" ، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه.‌

ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا كردن دوو جۆری هه‌یه‌: یه‌كه‌میان: مرۆڤ كه‌ ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا ده‌كات بۆ پڕكردنه‌وه‌ی ئاتاجیه‌كانیه‌تی له‌ دنیا، یان بۆ لێ لابردنی نه‌هامه‌تیه‌كانیه‌تی له‌ دنیا. دووه‌میان: ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا ده‌كات به‌ مه‌به‌ستی به‌ ده‌ست هێنانی ئه‌و شتانه‌یه‌ كه‌ خوا پێی خۆشه‌ وه‌كو: له‌ ئیمان و یه‌قین و جیهاد و بانگه‌وازی بۆ خوا. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی \”ئاوێته‌ی دڵ\”، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه.

پاك وخاوێنی: وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی " فیقهی ئاسان له‌ ژێر ڕۆشنای قورئان و سوننه‌ت" ، له‌ ئاماده‌كردنی ده‌سته‌یه‌ك له‌ زانایانی ئیسلام. وه‌ باسی حوكمی پاكوخاوێنی و حوكمی ئاوه‌كان، كه‌ چه‌ند مه‌سئه‌له‌یه‌كیان له‌خۆگرتووه‌.

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی " مختصر منهاج القاصدين" ، وه‌ باسی زانست وڕێزی زانست وئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی پێوه‌ هه‌یه‌ ده‌كات له‌ ڕوانگه‌ی قورئان سوننه‌ته‌وه‌.

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی \” مختصر منهاج القاصدين\” ، وه‌ باسی فه‌رز بوونی وه‌رگرتنی زانستی شه‌رعی ده‌كات.

ئه‌م بابه‌ته‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی ( مختصر الفقه الإسلامي ) دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌ممه‌د ئیبراهیم ئه‌لتویجریه‌، وه‌ باسی ئه‌م خاڵانه‌ی خواره‌وه‌ ده‌كات: • فه‌زڵی ئه‌و كه‌سه‌ی بانگه‌واز ده‌كات بۆ كارێكی چاكه‌.• گه‌یاندنی زانست واجبه‌.• سزای ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ زانست ده‌شارێته‌وه‌.•سزای درۆكردن له‌سه‌ر خوا وپێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم .• فه‌زڵی كه‌سێك زانست فێر ببێت وخه‌ڵكیش فێر بكات .• به‌رزكردنه‌وه‌ی زانست وچۆن وه‌ردگیردرێته‌وه‌. •فه‌زڵی كۆڕه‌كانی یادی خوا

زانایانی ته‌فسیر ده‌ڵین : هه‌ركاتێك مرۆڤی باوه‌ڕداڕ گوێ بیستی ئه‌م خیطابه‌ بوو (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا) ، ئه‌بێت بزانێت كه‌ په‌روه‌ردگار بانگی ئه‌و ده‌كات و داوای جێ به‌جێكردنی فه‌رمانێكی لێ ئه‌كات یان قه‌ده‌غه‌ی ئه‌كات له‌كردنی كارێك...

ئه‌م ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌ گه‌وره‌یه‌ به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌خوای گه‌وره‌ وبه‌ده‌سه‌ڵات به‌هه‌موو كه‌مالی عه‌دل وحیكمه‌تیه‌وه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك حاڵ و گوزه‌رانی هیچ گه‌ل و هۆزێك له‌ خێرو خۆشگوزه‌رانیه‌وه‌ ناگۆڕێت بۆ شه‌ڕ و خراپه‌، وه‌ له‌ شه‌ڕ و ناخۆشی و ماڵوێرانیشه‌وه‌ نایگۆڕێت بۆ خێر وخۆشی وئاسووده‌یی هه‌تاوه‌كو ئه‌و گه‌ل وهۆزه‌ خۆیان بۆ خۆیان نه‌یگۆڕن...

خوای گه‌وره‌ له‌م ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌دا یاسا و ڕێسایه‌كی ئیلاهیه‌كانمان بۆ ڕوونده‌كاته‌وه‌ كه‌ له‌گه‌ردووندا به‌ درێژای مێژوو دووباره‌ بووه‌ته‌وه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ ته‌وای هه‌موو ئه‌و نه‌هامه‌تی و نه‌داری و قات وقڕییه‌ی كه‌ هاتووه‌ به‌ به‌سه‌ر ئوممه‌تانی پێش ئیسلام و پاش ئیسلامیش هۆكاره‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و خراپه‌ وخراپه‌كاریانه‌ی كه‌ مرۆڤه‌كان ونه‌وه‌كانی ئاده‌م ئه‌نجامیان داوه‌ و ئه‌نجامی ئه‌ده‌ن، له‌به‌ر ئه‌وه‌ هیچ كاتێك خوای گه‌وره‌ زوڵم وسته‌م ناكات له‌ به‌نده‌كانی و به‌بێ هۆ سزایان نادات .

به‌پێنوسی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ ره‌چاوكردنى ئه‌ده‌ب له‌گه‌ڵ زانایان و مامۆستایاندا له‌ چه‌ند خاڵێكدا ده‌خه‌ینه‌ رِوو: 1- گوێگرتن له‌ ئامۆژگارییه‌كانى... 2- دانیشتن به‌شێوه‌یه‌كى رێك... 3- راست نه‌كردنه‌وه‌ى هه‌ڵه‌كانى له‌ناو كۆمه‌ڵدا...

به‌پێنوسی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ دایك و باوك ئه‌و كه‌سانه‌ن كه‌ په‌روه‌ردگارى مه‌زن و باڵاده‌ست كردوونى به‌ هۆكارێك بۆ دروستبوون و هاتنه‌ دنیاى ئێمه‌. وه‌فادارى راسته‌قینه‌ش ئه‌وه‌یه‌ به‌رامبه‌ر به‌و هه‌موو فه‌زڵ و چاكانه‌، به‌ چاكى مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا بكه‌ین، ئه‌مه‌و كه‌سیش له‌وان له‌به‌رتر و شایسته‌تر نیه‌ بۆ رێز و حورمه‌ت و هاوكارى و به‌ده‌مه‌وه‌چوون...

هنده‌ك هۆكار يێن هه‌ين ئه‌گه‌ر مرۆڤ ب دورستى بكاربينيت د ژيانا خۆدا دێ ب ساناهى رابيته‌ نڤێژا سپێدێ و دێ د ده‌مێ وى و ل مزگه‌فتێ ب جه‌ماعه‌ت كه‌ت، ژ وان هۆكاران: 1-نڤستنا ب رۆژ... 2-خۆ دويرئێخستن ژ گوننه‌هان... 3-دل پاقژى...

خۆشه‌ویستان له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خه‌ڵكانێكی زۆر له‌كوردستانیان سه‌فه‌ری ماڵی خودا ده‌كه‌ن وئه‌نجامدانی عومره‌یش به‌م دواییانه‌ به‌ڕێژه‌یه‌كی له‌به‌رچاو زیادی كردووه‌، به‌پێویستمان زانی ڕوونكردنه‌وه‌یه‌ك له‌سه‌ر ئادابی زیاره‌تكردنی شاری مه‌دینه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودا (صلی الله علیه وسلم) پێشكه‌ش بكه‌ین.

موسوڵمان خاوه‌ن به‌ڵاو ناره‌حه‌تیه‌ ئه‌گه‌ر بۆ خۆى چاك بێت ئه‌وا ناره‌حه‌تییه‌كان ئه‌بنه‌ كه‌فاره‌تى گوناهه‌كانى پێشووى، یان پله‌ و پایه‌ى به‌رز ئه‌كه‌نه‌وه‌، ئه‌گه‌ر ئێستاش سه‌رپێچى كار بێت ئه‌وا ده‌بنه‌ هۆى سرِینه‌وه‌ى گوناهه‌كانى و یادخه‌ره‌وه‌ى مه‌ترسى گوناهه‌كانى... خوێنه‌ری به‌ڕێز: ئه‌م بابه‌ته‌ باسی جۆره‌كانى به‌ڵا و ناره‌حه‌تى وخۆپاراستن له‌ چاوپیسى و جــادوو نیشانه‌كانى تووش بوون به‌ چاوو شتى تر ده‌كات...

خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان له‌سوره‌تی الفرقان دا دیمه‌نێك له‌و دیمه‌نانه‌مان بۆ باس ده‌كات كه‌ پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) سكاڵای خۆی لای په‌روه‌ردگار ده‌كات له‌ده‌ست گه‌ل وهۆزه‌كه‌ی كه‌به‌چ شێوه‌ك وازیان له‌ ئاین وبه‌رنامه‌كه‌ی هێنا وشوێن گومڕایی وسه‌ر لێشێوایی كه‌وتن...