وتاره‌كان

له‌م وتاره‌ سه‌ماحه‌تی شظخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت باسی پێویستى به‌رجه‌سته‌بونى ته‌قوا له‌ جێبه‌جێكردنى فه‌رمانه‌كانى په‌روه‌ردگارو دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌ قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانى ده‌كات، پاشان ئامۆژگارى موسڵمانان ده‌كات به‌ته‌قواى خوا له‌ هه‌موو كاتێكدا، چونكه‌ ئه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ى كۆبونه‌وه‌ى هه‌موو جۆره‌ خێرو چاكه‌یه‌كه‌و به‌رده‌وام ته‌قوا ئامۆژگارى په‌روه‌ردگار بووه‌ بۆ چینى یه‌كه‌مین و دواهه‌مینى ئه‌م ئوممه‌ته.‌

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ وه‌رگێرانی به‌شێك له‌ په‌رتووكی ( الفقه المسیر = فیقهی ئاسان ) له‌ نووسینی ده‌سته‌ بژێرێك له‌ زانایان و گه‌وره‌ مه‌شایخه‌كان، له‌م ووتاره‌دا پێناسه‌ی زه‌كات كراوه‌ له‌ زمانه‌وانی و زاراوه‌ی شه‌رعیدا، له‌ گه‌ڵ ڕوونكردنه‌وه‌ی حوكمی زه‌كات وحوكمی ئه‌و كه‌سه‌ش كه‌ ئینكاری ده‌كات، یان ڕێگری ده‌كات له‌ده‌ركردنی، هه‌روه‌ها باسی ئه‌و ماڵ وسامانانه‌ كراوه‌ كه‌ زه‌كاتیان تێدا واجبه‌، له‌گه‌ڵ حیكمه‌تی واجب بوونی له‌ ئیسلام، وه‌ ئایا زه‌كات له‌سه‌ری كێ واجبه‌، له‌ كۆتاییشه‌وه‌ باسی جۆره‌كانی زه‌كات و زه‌كاتی قه‌رز كراوه‌ .

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم وبیدعه‌ی ئاهه‌نگی له‌ دایك بوونیوه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتین له‌م خاڵانه‌: یه‌كه‌م: مژده‌ی هاتنی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم. دووه‌م: خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم له‌ لای هاوه‌ڵانیدا. سێهه‌م: حه‌قیقه‌تی خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم. چواره‌م: خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم له‌ نێوان زیاده‌ڕه‌وی وفه‌رامۆشكردنی. پێنجه‌م: په‌یوه‌ندی له‌ نێوان خۆشه‌ویستی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم وبیدعه‌ی ئاهه‌نگی مه‌ولود نه‌به‌و‌ی. شه‌شه‌م: حوكمی ئاهه‌نگی له‌ دایكبوون له‌ لای زانایان وئه‌هلی علیم.

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی: سه‌ره‌تای گه‌شتێك له‌ پێناو ناسینی هه‌قیقه‌تی خوا لای نه‌صرانیه‌كان .. وه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتیه‌ له‌ خستنه‌ ڕووی ئه‌و پێچه‌انه‌ و دژیه‌كیكه‌ی كه‌ هه‌یه‌ له‌نێوان بیروباوه‌ڕی نه‌صرانیه‌كان و ئه‌وه‌ی له‌ ته‌ورات و ئنیجلدا هه‌یه‌ له‌سه‌ر یه‌كخوایی په‌روه‌ردگار، به‌شێوه‌یه‌ك نه‌صرانیه‌كان باوه‌ڕیان به‌ خوای باوك وخوای كوڕ و ڕوحی پیرۆز هه‌یه‌، له‌كاتێكدا ئه‌وه‌ی له‌ كتێبی پیرۆزدا هه‌یه‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌یه‌، چونكه‌ ئه‌و ئایه‌تانه‌ داكۆكی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ خوای گه‌وره‌ كه‌س نابینێت و كه‌سیش گوێی له‌ ده‌نگی نابێت، ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا كه‌ نه‌صرانیه‌كان خۆیان عیسای مه‌سیحیان بینیوه‌ و گوێشیان له‌ده‌نگی بووه‌ ..

بانگه‌وازكردن بۆ لای خوای گه‌وره‌ به‌ دوو ڕێگه‌ ده‌كرێت: یه‌كه‌م: ڕێگه‌ی نه‌رم ونیانی: مه‌به‌ست پێی بانگه‌وازكردنه‌ به‌ لێزانی و دانایی و ئامۆژگاری چاك و شیرین. دووه‌م: ڕێگه‌ی به‌ كارهێنانی هێز و جیهاد كردن له‌ پێناو خوای گه‌وره‌دا‌...

جيهادكردن پێى ناوترێت جیهادێكى ڕاسته‌قینه‌ مه‌گه‌ر ته‌نها بۆ خوابێت و بۆ به‌رز كردنه‌وه‌ى ناوى ئه‌و و به‌رزكردنه‌وه‌ى ئاڵاى به‌رزى ئیسلامه‌تى بێت، وه‌ بۆ به‌ده‌ست هێنانى ڕه‌زامه‌ندى ئه‌وبێت، جا هه‌ر كه‌سێك بۆ به‌ده‌ست هێنانى پله‌وپایه‌ى دونیایى بجه‌نگێت یان بۆ ده‌رخستنى ئازایه‌تى وچاو نه‌ترسێتى خۆى یا بۆ هه‌ر مه‌به‌ستێكى ترى دونیایى ئه‌وه‌ هیچ پاداشتێكى بۆ نىیه‌ لاى خواى گه‌وره‌

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی پوخته‌یه‌ك له‌ ژیاننامه‌ی پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویست صلی الله علیه وسلم‌ به‌ زمانی بادینی.

ئه‌م وتاره‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی چه‌ند په‌یامێك ده‌رباره‌ی سیفاته‌كانی خوای گه‌وره‌، كه‌ دانه‌ره‌كه‌ی شێخ موحه‌مه‌د شامی ئال شه‌یبه‌یه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی بابه‌ته‌كه‌ بریتیه‌ له‌ باس كردنی بانگه‌وازكردن بۆ ماڵی ئاشتی وئارامی( به‌هه‌شت) به‌ به‌ڵگه‌ی قورئان وسوننه‌ته‌وه‌.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا مانا و هۆكاری دابه‌زینی ئایه‌تی : ▬ لَّيْسَ عَلَى الْأَعْمَىٰ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ . چیه‌ ؟ وه‌ ئایا ده‌كرێت له‌گه‌ڵ ماڵی مام وخاڵم، پیاو وئافره‌ت پێكه‌وه‌ نان بخۆن ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ . ؟

خودای گه‌وره‌ هه‌ر که‌ مرۆڤی دروست کردووه‌ زۆر نیعمه‌تی پێ به‌خشیوه‌ به‌تایبه‌تی ئافره‌تان که‌ جوانی و هه‌ست ناسکی و چه‌ندین شتی تری پێ به‌خشیون، هه‌ر له‌وکاته‌ی خودای گه‌وره‌ حه‌زره‌تی ئاده‌می دروست کردووه‌ حه‌زره‌تی حه‌واشی له‌ په‌راسوی چه‌پی ئاده‌م دروست کردووه ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێ که‌ پیاو و ئافره‌ت ته‌واوکه‌ری یه‌کترن و به‌بێ یه‌کێکیان ژیان به‌رده‌وام نابێ..

جێبه‌جێكردنی فه‌رمان به‌ چاكه‌ و جڵه‌وگیری و قه‌ده‌غه‌كردنی‌ ‌خراپه نیشانه‌ی باوه‌ڕ بوونی مرۆڤه، وه‌ واوز لێهێنانیشی نیشانه‌ی نیفاق ولاوازی باوه‌ڕه‌‌.‌

یه‌كێك له‌و خزمه‌تانه‌ی كه‌وا شارستانیه‌تی ئیسلامی پێشكه‌شی ‌ مرۆڤایه‌تی كرد بریتی بوو له‌ ته‌ماشاكردنی زانستی به‌ سوود وه‌كو عیباده‌ت، به‌ڵكو عیباده‌تێك باشتر له‌ عیباده‌تی سوننه‌ته‌كان؛ چونكه‌ عیباده‌تێكه‌ به‌ عه‌قڵ و فیكر ودڵ ئه‌نجام ده‌درێن.‌

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی فه‌زڵه‌كانی پاڕانه‌وه‌ ‌ده‌كات له‌ ژێر تیشكی ئایته‌كانی قورئان وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم، وه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی "مختصر الفقه الإسلامي".

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی فه‌زڵه‌كانی ذیكر ‌ده‌كات له‌ ژێر تیشكی ئایته‌كانی قورئان وفه‌رمووده‌كانی پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم، وه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی "مختصر الفقه الإسلامي".

زه‌كات هه‌قێكی واجبه‌ خوای گه‌وره‌ دایناوه‌ له‌سه‌ر ماڵێكی تایبه‌ت، بۆ كۆمه‌ڵه‌ كه‌سێكی تایبه‌تی دیاریكراو، له‌كاتێكی دیاریكراودا، له‌ پێناو به‌ده‌ستهێنانی ڕه‌زامه‌ندی خوای گه‌وره‌ وپاككردنه‌وه‌ی ده‌روون و ماڵ وسامان وكۆمه‌ڵگه‌ .

هەموو ساڵێك لە كۆتایی مانگی ڕەمەزاندا مامۆستایان و بانگخوازان بابەتی (دامەزراوی) لەسەر دین باس دەكەن, ئەمەش بە مانای ئەوەی موسڵمانان یەك مانگە ڕووتان لە ئیسلام و عیبادەت كردووە, تكایە دوای ئەم مانگە لە چاكەو خێر و ئیسلامەتی هەڵمەیەن و مەچنەوە ناو گومڕایی... بەڵام ئەم ووتارانە زیاتر بابەتێكی ئیمانی كاتییەو زۆر بەكەمی باسی هۆكارەكانی دامەزراوی و چەسپان دەكرێت..!!..بە جۆرێك بیسەر نازانێت چی بكات و چ ڕێگەیەك بگرێتە بەر تا زاڵ بێت بەسەر نەفسی خۆیداو دوای ڕەمەزانیش هەر بەردەوام بێت...ئەوەی كە جێی باسی ئێمەیە ئەوەیە..بە كورتی و خاڵبەندی:..چی بكەین تا بەردەوام و دامەزراو بین لەسەر دین؟!..

سوپاسی خوای گه‌وره‌ ده‌كه‌ین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ هیچ عیباده‌ت و په‌رستنێكی دانه‌ناوه‌ بۆ ئومه‌تی ئیسلام به‌ بێ حیكمه‌ت، سه‌رجه‌م عیباده‌ته‌كان حیكمه‌ت و داناییان تێدا ره‌چاو كراوه‌، وه‌ هه‌ریه‌كه‌یان فه‌زڵی تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌ به‌سه‌ر باوه‌ڕدارنه‌وه‌، نوێژ و زه‌كات و حه‌ج، وه‌ هه‌روه‌ها ڕۆژوویش فه‌زڵێكی گه‌وره‌یان هه‌یه‌ له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا .

بڕوابوون - ئه‌ی به‌نده‌كانی خوا - واتا: - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی خوای گه‌وره‌.. - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی خوای گه‌وره‌.. - جێگربوون له‌سه‌ر دینی خوا تا مردن.. ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ هه‌ندێ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز ده‌رباره‌ی فه‌زڵی بڕوابوون به‌ خوا وبه‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی.

خوای گه‌وره‌ جوانترین و پیرۆزترین فه‌رمایشتی ناردۆته‌ خواره‌وه‌ که‌ ئه‌م قورئانه‌یه‌، وه‌‌ هیديایه‌‌ت به‌خشه‌ بۆ چاکترین ڕێگه‌ و ڕێبازو به‌رنامه‌، مژده‌یش ده‌دات به‌و ئیماندارانه‌ی که‌ کارو کرده‌وه‌ی چاکه‌ ده‌که‌ن که‌ پاداشتی زۆر و بێ سنوور چاوه‌ڕێیانه‌ ئه‌م وتاره‌ باسی فه‌زڵی قورئانی پیرۆز ده‌كات له‌ ڕێگه‌ی چه‌ند ئایه‌تێكی قورئانه‌وه‌.‌

گه‌ر به‌وردى برِوانینه‌ چه‌مكى راسته‌قینه‌ى به‌خته‌وه‌رى بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت كه‌به‌خته‌وه‌رى له‌خودى ئه‌و شتانه‌ى بۆمان فه‌راهه‌م هاتوون نایه‌ته‌دى، به‌ڵكو له‌ئه‌نجامى كارلێككردنى شته‌كان و ئاستى كاریگه‌رییان له‌سه‌ردڵ و ده‌روون دێته‌دى.