كڕین وفرۆشتن

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ موحه‌مه‌د ساڵح العثیمین - ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت - وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: ئایا حوكمی شه‌رعی فرۆشتنی كاڵایه‌ك چیه‌ هێشتا ئه‌و كاڵایه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی وڵات بێت و نه‌گه‌شتبێته‌ ده‌ستی خاوه‌نه‌كه‌ی ؟.

ئه‌ی مرۆڤی ژیر خۆت بپاڕێزه‌ له‌ درۆ ، چونكه‌ درۆ شته‌كانت لێ تێك ده‌دات، كاره‌كانت لێ ئاڵۆز ده‌كات، ڕاسته‌قینه‌ی كاره‌كانی تۆش له‌ خه‌ڵكی تێك ده‌چێت

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن شێخ عبد الكریم الخضیر ئه‌ندامی ده‌سته‌ی گه‌وره‌ زانایانی شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودیه وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: من پارچه‌یه‌ك زه‌ویم له‌شه‌قامێكی بازرگانی به‌ قسطی مانگانه‌‌ و بۆماوه‌ی ده‌ ساڵ‌ كڕیوه‌، ئایا هه‌موو ساڵێك زه‌كاتی تێدا واجب ئه‌بێت؟ یان پاش كۆتای هاتنی قسطه‌كان زه‌كاتی تێدا واجب ئه‌بێت ؟.

پرسیارێكه‌‌ له‌ لایه‌ن زانای پایه‌ به‌رز شێخ عه‌بدولعه‌زیز بن بازه‌ ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ده‌قی پرسیاره‌كه ئه‌مه‌یه‌‌: پیاوێك فه‌رمانبه‌ره‌ له‌یه‌كێك له‌ كۆمپانیاو دامه‌زراوه‌كاندا وده‌یه‌وێت كه‌ حه‌ج بكات، ئایا دروسته‌ قه‌رز بكات له‌ هاوه‌ڵه‌كانی بۆ ئه‌وه‌ی حه‌جی پێ بكات و پاشان قه‌رزه‌كه‌یان بداته‌وه‌؟.

به‌ نسبه‌ت شاهیدی دانه‌وه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك دروست نییه‌ بریتی وه‌رگرتن له‌ به‌رامبه‌ریدا، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی شاهیدی دان واجبه‌ له‌به‌ر ڕه‌زامه‌ندی خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ شتێكی لایه‌ له‌پێناو ئاشكراكردن وده‌رخستنی هه‌ق وڕاستی و نه‌هێشتن و ڕێگری كردن له‌ زوڵم وسته‌م.

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" ئایا دروسته‌ كرێن وفرۆشتن له‌ناو مزگه‌وتدا له‌كاتێك مه‌به‌ستت پێی كارێكی خێریخوازی بێت و داهات و قازانجه‌كه‌ی بدرێت به‌ده‌زگایه‌كی خێرخوازی ئه‌وانیش بیده‌ن به‌ هه‌تیوان و هه‌ژارانی موسڵمانان، وه‌ك ئه‌وه‌ی په‌رتووك و كاسێتی ئیسلامی بفرۆشیت كه‌ مه‌به‌ست له‌هه‌ردووكیان چ له‌فرۆشتن و چ له‌صه‌رفكردنیشی هه‌ر خێركردن بێت‌‌؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" حوكمی ئیسلام چیه‌ سه‌باره‌ت به‌و كه‌سانه‌ی كه‌ دووكه‌ڵ ده‌فرۆشن مه‌به‌ستم فرۆشتنی جگه‌ره‌یه‌؟ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ڕێگای پێدرابێت له‌لایه‌ن كۆمپانیای دروستكردنی جگه‌ره‌وه‌‌؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" كۆمپانیایه‌كی بیانی هه‌یه‌ ده‌یه‌وێت هه‌ندێك كه‌ل وپه‌ل وئامێری پڕۆژه‌كان بگوازێته‌وه‌ بۆ شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودی، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا داوایان لێكراوه‌ كه‌ زه‌مان بانكیه‌كیان هه‌بێت به‌ بڕی ( 50 ) ملیۆن ڕیاڵ، منیش هه‌ستام به‌ كۆكردنه‌وه‌ی هه‌ردوو لایه‌نی كۆمپانیا بیانییه‌كه‌ له‌گه‌ڵ به‌رهه‌مهێنێكی لوبنانی له‌سعودیه‌...؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌م ڕۆژگاره‌دا كه‌ متمانه‌ وئه‌مانه‌ت‌ پارێزی لاواز بووه‌ و وبانكه‌كانیش زۆربه‌یان گومانیان لێ ده‌كرێت له‌ ڕیبا وه‌رگرتن، وه‌ بانكی ئیسلامیشمان نیه‌ و ماڵه‌كانیش دڵنیانیت له‌وه‌ی دزیان لێ نه‌كرێت، جا بۆیه‌ من ده‌مه‌وێت ماڵو سامانه‌كه‌م له‌جێگایه‌كی حه‌ڵاڵ دابنێم به‌بێ ئه‌وه‌ی تاوانبارببم، وله‌هه‌مانكاتیشدا ئه‌و پاره‌یه‌ بخه‌مه‌ پڕۆژه‌یه‌كی سه‌رمایه‌گوزاری وبه‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ وزه‌كاته‌كه‌شی لێ ده‌ربكه‌م، وه‌ ئه‌گه‌ر نا ئه‌و ماڵوسامانه‌م صه‌رف ده‌بێت وزه‌كاته‌كه‌شی كه‌م ده‌بیته‌وه‌؟"

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن العثیمین ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" من كه‌سێكم پارچه‌یه‌ زه‌وی كشتوكاڵیم هه‌یه‌ ونامه‌وێت خۆم بیكه‌م به‌ كشتوكاڵ، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا پێویستیه‌كی زۆرم به‌ ئه‌ندازه‌یه‌ك پاره‌ هه‌یه‌، ئایا دروسته‌ من ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ له‌كه‌سێك وه‌ربگرم به‌و مه‌رجه‌ی منیش ئه‌و پارچه‌ زه‌ویه‌ی بخه‌مه‌ ره‌هنیه‌وه‌ وبۆماوه‌ی سێ ساڵ بیكات به‌ كشتوكاڵ، دواتر من پاره‌كه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی بگێرمه‌وه‌ وئه‌ویش زه‌ویه‌كه‌ بداته‌وه‌ به‌من، ئایا ئه‌م كاره‌ی من دروسته‌ ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن شێخ ابن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌هه‌ندێك مزگه‌وته‌كاندا كتێب یان كاسێت به‌ شێوه‌ی خواستن ( استعارة ) ده‌درێت به‌خه‌ڵكی به‌ڵام به‌مه‌رجێك هه‌ركه‌سێك ئه‌و كتێبه‌ی یان ئه‌و كاسێته‌ی له‌كاتی دیاری كراوی خۆیدا نه‌گه‌رانده‌وه‌ ئه‌وا بڕێك پاره‌ی وه‌ك غه‌رامه‌ لێ ده‌سه‌نرێت، كه‌ دواتر ئه‌و پاره‌یه‌ له‌ خزمه‌تكردن و به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی ئه‌و مزگه‌وته‌دا خه‌رج ده‌كرێت، ئایا ئه‌مه‌ دروسته‌ ئه‌ی سه‌ماحه‌تی شێخ؟".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌م ماوه‌يه‌دا له‌ لايه‌ن گاوره‌كان ( به‌ناو مه‌سيحیه‌‌كان ) كۆمه‌ڵه‌ دياريه‌ك بۆ منداڵانى هه‌ژار وكه‌مده‌رامه‌ت به‌خشرايه‌وه‌ كه‌ له‌ ناوياندا ئينجيل هه‌يه‌ ئايا دروسته‌ وه‌ری بگرن و ئينجيله‌كه‌ بخوێنه‌وه‌ يان دياريه‌كان به‌كار بهێنن؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی له‌ وڵاتی سعودیه‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" مێرده‌كه‌م به‌هۆی ئه‌وه‌ی بازرگانی ده‌كرد زه‌ره‌رێكی گه‌وره‌ی كرد، ئێستاش قه‌رزێكی زۆری بانكه‌كان وچه‌ند خزمێكی خۆشمانی به‌سه‌ره‌وه‌یه‌، جا دانه‌وه‌ی ئه‌م قه‌رزانه ‌چه‌ند ساڵێك ده‌خایه‌نێت، ئایا دروسته ‌بۆ ئێمه ‌به‌م حاڵه‌وه‌ بچین بۆ به‌جێهێنانی حه‌ج و عومره‌‌ ‌؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوسه‌وه‌ وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" من مه‌بله‌غێك پاره‌م له‌ماوه‌ی چوار ساڵدا به‌قه‌رز داوه ‌به‌كه‌سێكیتر، یه‌عنی هه‌ر مانگه‌و برێك پاره‌م پێداوه‌.ئێستا ئه‌و پاره‌یه‌م پێدراوه‌ته‌وه‌، ئایا چۆن زه‌كاته‌كه‌ی بده‌م .؟‌".

پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ( ئیسلام پرسیار و وه‌ڵام ) وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" بۆچی زینا وقومار وگۆشتی به‌راز حه‌رامه ‌له ‌ئیسلامدا ؟‌".

وه‌رگڕتنی قه‌رز له‌ یه‌كێك له‌ به‌نكه‌كان به‌ ( ربا - سوو ) ، ئه‌وه‌ ( ریبای ـ سووی ) حه‌رامه‌و نه‌هیشی لێكراوه‌ ، وه‌ نابێت قه‌رز وه‌ڕگێرێیت به‌ سوو ، كه‌م بێت یان زۆر.