ئادابی‌ موسڵمان له‌گه‌ڵ خوای گه‌وره‌دا بریتیه‌ له‌ سوپاس كردنی خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر هه‌موو نیعمه‌ته‌كانی و به‌ڕاستی پشت ببه‌ستن پێی و شه‌رم لێ كردنی له‌ كاتی ئه‌نجامدانی تاواندا و بزانێت كه‌وا خوای گه‌وره‌ چاودێری ده‌كات.

پوختەی ئەو مافانەی کە فیترەت داوای کردووە: بڵاوکراوەیەکە وەرگێردراوەتە سەر زمانی کوردی ، شەیخی دکتۆر هەیسەم سەرحان کورتی کردووەتەوە لە کتێبی ( ئەو مافانەی فیترەت داوایان کردووە) لە نوسینی زانای پایەبەرز ئیبن عوسەیمین رەحمەتی خوای لێ بێت ، ئەویش کتێبێکی مەزنە دەربارەی روونکردنەوەی دادپەروەری شەریعەتی ئیسلامی لە رێگای رێکخستنی مافەکانەوە ، ئەویش بە گەورەترین و مەزنترین ماف دەستی پێکردووە کە ئەویش مافی خوای گەورەیە_ پاکی بێگەردی بۆ ئەو خوایە _ ، ئەمجار مافی دروستکراوەکانی ، وە گەورەترینیان مافی پێغەمبەری خوایە _صلی الله علیه و سلم _

له‌م وتاره‌ سه‌ماحه‌تی شظخ عبد العزیز بن باز ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت باسی پێویستى به‌رجه‌سته‌بونى ته‌قوا له‌ جێبه‌جێكردنى فه‌رمانه‌كانى په‌روه‌ردگارو دوركه‌وتنه‌وه‌ له‌ قه‌ده‌غه‌كراوه‌كانى ده‌كات، پاشان ئامۆژگارى موسڵمانان ده‌كات به‌ته‌قواى خوا له‌ هه‌موو كاتێكدا، چونكه‌ ئه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ى كۆبونه‌وه‌ى هه‌موو جۆره‌ خێرو چاكه‌یه‌كه‌و به‌رده‌وام ته‌قوا ئامۆژگارى په‌روه‌ردگار بووه‌ بۆ چینى یه‌كه‌مین و دواهه‌مینى ئه‌م ئوممه‌ته.‌

ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ ووتارێكی وه‌رگێرڕاو له‌ په‌رتووكی (ته‌نها په‌یامێك) له‌ نووسینی دكتۆر ناجی كوڕی ئیبراهیم العرفج، به‌ ناونیشانی: سه‌ره‌تای گه‌شتێك له‌ پێناو ناسینی هه‌قیقه‌تی خوا لای نه‌صرانیه‌كان .. وه‌ ناوه‌ڕۆكه‌كه‌ی بریتیه‌ له‌ خستنه‌ ڕووی ئه‌و پێچه‌انه‌ و دژیه‌كیكه‌ی كه‌ هه‌یه‌ له‌نێوان بیروباوه‌ڕی نه‌صرانیه‌كان و ئه‌وه‌ی له‌ ته‌ورات و ئنیجلدا هه‌یه‌ له‌سه‌ر یه‌كخوایی په‌روه‌ردگار، به‌شێوه‌یه‌ك نه‌صرانیه‌كان باوه‌ڕیان به‌ خوای باوك وخوای كوڕ و ڕوحی پیرۆز هه‌یه‌، له‌كاتێكدا ئه‌وه‌ی له‌ كتێبی پیرۆزدا هه‌یه‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌یه‌، چونكه‌ ئه‌و ئایه‌تانه‌ داكۆكی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ خوای گه‌وره‌ كه‌س نابینێت و كه‌سیش گوێی له‌ ده‌نگی نابێت، ئه‌مه‌ له‌كاتێكدا كه‌ نه‌صرانیه‌كان خۆیان عیسای مه‌سیحیان بینیوه‌ و گوێشیان له‌ده‌نگی بووه‌ ..

بانگه‌وازكردن بۆ لای خوای گه‌وره‌ به‌ دوو ڕێگه‌ ده‌كرێت: یه‌كه‌م: ڕێگه‌ی نه‌رم ونیانی: مه‌به‌ست پێی بانگه‌وازكردنه‌ به‌ لێزانی و دانایی و ئامۆژگاری چاك و شیرین. دووه‌م: ڕێگه‌ی به‌ كارهێنانی هێز و جیهاد كردن له‌ پێناو خوای گه‌وره‌دا‌...

جێبه‌جێكردنی فه‌رمان به‌ چاكه‌ و جڵه‌وگیری و قه‌ده‌غه‌كردنی‌ ‌خراپه نیشانه‌ی باوه‌ڕ بوونی مرۆڤه، وه‌ واوز لێهێنانیشی نیشانه‌ی نیفاق ولاوازی باوه‌ڕه‌‌.‌

هەموو ساڵێك لە كۆتایی مانگی ڕەمەزاندا مامۆستایان و بانگخوازان بابەتی (دامەزراوی) لەسەر دین باس دەكەن, ئەمەش بە مانای ئەوەی موسڵمانان یەك مانگە ڕووتان لە ئیسلام و عیبادەت كردووە, تكایە دوای ئەم مانگە لە چاكەو خێر و ئیسلامەتی هەڵمەیەن و مەچنەوە ناو گومڕایی... بەڵام ئەم ووتارانە زیاتر بابەتێكی ئیمانی كاتییەو زۆر بەكەمی باسی هۆكارەكانی دامەزراوی و چەسپان دەكرێت..!!..بە جۆرێك بیسەر نازانێت چی بكات و چ ڕێگەیەك بگرێتە بەر تا زاڵ بێت بەسەر نەفسی خۆیداو دوای ڕەمەزانیش هەر بەردەوام بێت...ئەوەی كە جێی باسی ئێمەیە ئەوەیە..بە كورتی و خاڵبەندی:..چی بكەین تا بەردەوام و دامەزراو بین لەسەر دین؟!..

بڕوابوون - ئه‌ی به‌نده‌كانی خوا - واتا: - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی خوای گه‌وره‌.. - به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی خوای گه‌وره‌.. - جێگربوون له‌سه‌ر دینی خوا تا مردن.. ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ هه‌ندێ ئایه‌تی قورئانی پیرۆز ده‌رباره‌ی فه‌زڵی بڕوابوون به‌ خوا وبه‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر په‌رستنی.

گه‌ر به‌وردى برِوانینه‌ چه‌مكى راسته‌قینه‌ى به‌خته‌وه‌رى بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت كه‌به‌خته‌وه‌رى له‌خودى ئه‌و شتانه‌ى بۆمان فه‌راهه‌م هاتوون نایه‌ته‌دى، به‌ڵكو له‌ئه‌نجامى كارلێككردنى شته‌كان و ئاستى كاریگه‌رییان له‌سه‌ردڵ و ده‌روون دێته‌دى.

پشت به‌ستن به‌ خوای گه‌وره‌ په‌رستشی ڕاستگۆیان‌ وڕێگای دڵسۆزان وپێاوچاكانه‌‌، خوای گه‌وره‌ فه‌رمانی پێ كردوه‌ به‌ پێغه‌مبه‌ران و به‌نده‌ باوه‌ڕداره‌كانی.

ته‌وبه‌كردن بریتیه‌ له‌ گه‌ڕانه‌وه‌یه‌كی ڕاسته‌قینه‌‌ له‌ گوناه‌و تاوان بۆ گوێڕایه‌ڵی وبه‌ندایه‌تی خوای گه‌وره‌. خۆشه‌ویستان ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له ئایه‌ت وفه‌رموده‌یه‌ك ‌ده‌رباره‌ی ته‌وبه‌كردن وگه‌ڕانه‌وه‌ بۆ لای خوای گه‌وره‌، له‌گه‌ڵ راڤه‌یه‌كی كورتی به‌سوود. ‌

خۆشه‌ویستان ئه‌گه‌ر به‌ وودری سه‌رنجێكی ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌كانی قورئان وسوننه‌تی پێشه‌وا و سه‌روه‌رمان محمد المصطفی بده‌ین، بۆمان ڕوون ده‌بێته‌وه‌ كه‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلام ئاینی مافه‌كانی مرۆڤه‌ به‌هه‌موو واتاو ماناكانیه‌وه، چونكه‌ ده‌ق گه‌لێكی زۆرمان ده‌كه‌وێته‌ پێش چاو له‌و دوو سه‌رچاوه‌ به‌رز وپیرۆزه‌وه‌، كه‌ سه‌رجه‌میان داكۆكی له‌ته‌واوی ئه‌و مافانه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌، هه‌ر له‌و ساته‌ی دڵۆپه‌ ئاوێكه‌ وده‌كه‌وێته‌ ناو سكی دایكیه‌وه‌، وپاشان ده‌بێته‌ كۆرپه‌له‌یه‌ك ودواتریش دێته‌ دونیاوه‌ وتا ئه‌و رۆژه‌شی ده‌نرێته‌ ناو گۆڕ و ژیانی دونیا به‌جێ ده‌هێڵێت . جا ئه‌م هه‌موو مافانه‌ی كه‌ خوا وپێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی داویانه‌ به‌مرۆڤ چه‌ند بنه‌مایه‌كی سه‌ره‌كییان هه‌یه‌، كه‌ خۆیان له‌ چه‌ند بابه‌تێكی جیا جیادا ده‌بیننه‌وه‌، به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ هه‌ر جاره‌ ویه‌كیك له‌و بنه‌مانه‌ باس ده‌كه‌ین

خۆشه‌ویستان ئازادی غه‌ریزه‌یه‌كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌فیتره‌تی مرۆڤه‌كاندا چاندویه‌تی وهیچ كه‌س ناتوانێت ئینكاری ئه‌م ڕاسته‌ی بكات، به‌تایبه‌تی تر پاش هه‌ڵهاتنی خۆری ئیسلام وڕه‌وانه‌كردنی پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌یستمان، ئه‌م ڕاستیه‌ش زۆر به‌ڕوونی له‌ووته‌ به‌ناوبانگه‌كه‌ی عومه‌ری كوڕی خه‌تابدا (خوای لێ ڕازی بێت) زۆر به‌ڕوونی ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ فه‌رموویه‌تی : « متی استعبدتم الناس وقد ولدتهم أمهاتهم أحرارا» ئه‌وه‌ چ كاتێك ئێوه‌ خه‌ڵكتان كرد به‌كۆیله‌ له‌كاتێكدائه‌وان به‌ئازادی له‌دایك بوون .

یه‌كێك له‌و‌ به‌ڵا گه‌ورانه‌ی كه‌وا ئوممه‌تی ئیسلامی توشی بووه‌، بریتیه‌ له‌ به‌ڵای دڵ ڕه‌ق بوون. بۆیه‌ خۆشحاڵین كه‌وا له‌م‌ بابه‌ته‌ باسی هۆكاری دڵ ڕه‌ق بوون بكه‌یه‌ن پاشان بزانین چاره‌سه‌ری ئه‌م نه‌خۆشیه‌ چیه‌.

خوای گه‌وره زۆر له ‌هیچ كه‌سێك ناكات له‌سه‌ر باوه‌ڕ بێت یان له‌سه‌ر كوفر وبێباوه‌ڕی بێت، به‌ڵكو به‌و په‌ڕی سه‌ربه‌ستیه‌وه‌ مرۆڤه‌كانی سه‌ربه‌ست وسه‌ر پشك كردووه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی ئیمان و كوفردا، ئه‌وانه‌یان باوه‌ڕ هه‌ڵده‌بژێرن پاداشتیان به‌به‌هشت ده‌داته‌وه‌ و ئه‌وانه‌شان كوفر هه‌ڵده‌بژێرن پاداشتیان به‌ سزای دۆزه‌خ ده‌داته‌وه‌.

گه‌وره‌ترین و پیرۆزترین شت كه‌ دڵ و ده‌روون هه‌وای بۆ بدات به‌ ده‌ستی بهێنێت، وه‌ به‌نده‌ پێی به‌رز بێته‌وه‌ له‌ دنیا و قیامه‌ت زانست و ئیمانه‌. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (ئاوێته‌ی دڵ)، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه.

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی پێناسه‌ی نیفاق و جۆره‌كانی ده‌كات وله‌گه‌ڵ روونكردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌كانی نێوان نیفاقی گه‌وره‌ وبچووك.

ووشه‌ی دووبه‌ره‌كی ( التنازع ) له‌ قورئانی پیرۆزدا له‌ حه‌وت شوێن هاتوه‌، وه‌ ووشه‌ی شكاندن ودۆڕاندن( الفشل ) له‌ چوار شوێندا هاتوه‌، وه‌ له‌ سێ شوێندا هه‌ر دوو وشه‌كه‌ پێكه‌وه‌ هاتوون.... به‌ڕێزان ناوه‌ڕۆكی ئه‌م وتاره‌ بریتیه‌ له‌: باسكردني ئایه‌تی {ولا تنازعوا فتفشلوا}.

ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا كردن دوو جۆری هه‌یه‌: یه‌كه‌میان: مرۆڤ كه‌ ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا ده‌كات بۆ پڕكردنه‌وه‌ی ئاتاجیه‌كانیه‌تی له‌ دنیا، یان بۆ لێ لابردنی نه‌هامه‌تیه‌كانیه‌تی له‌ دنیا. دووه‌میان: ته‌وه‌كول له‌سه‌ر خودا ده‌كات به‌ مه‌به‌ستی به‌ ده‌ست هێنانی ئه‌و شتانه‌یه‌ كه‌ خوا پێی خۆشه‌ وه‌كو: له‌ ئیمان و یه‌قین و جیهاد و بانگه‌وازی بۆ خوا. ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی \”ئاوێته‌ی دڵ\”، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه.

خۆشه‌ویستان به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره‌ له‌م ووتاره‌دا چه‌ند هه‌نگاو وهۆكارێك ده‌خه‌ینه‌ به‌رده‌م ئێوه‌ی به‌رێز وخۆشه‌ویت كه‌پاش پشت به‌ستن به‌په‌روه‌ردگاری باڵاده‌ست إن شاء الله سوود مه‌ند ده‌بێت بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ئاوات وئامانجیان گه‌یاندنی ئه‌م ئاینه‌ پیرۆزه‌یه‌ به‌جوانترین شێوه‌ به‌كه‌سانی تر ...