خێزان

وه‌رگێڕانی: دایكی فیرده‌وس چاكسازی نیوه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ یان زیاتر ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی ئافره‌تان، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئافره‌تانیش ژماره‌یان وه‌كو پیاوان وایه‌، ئه‌گه‌ر زیاتر نه‌بن، وه‌ پێگه‌یاندنی نه‌وه‌كان سه‌ره‌تا كه‌ پێده‌گه‌ن له‌ ئامێز وباوشی ئافره‌تانه‌وه‌ ده‌ست پێده‌كات...

له‌به‌ركردنی حه‌ریر ( ئاوریشم ) ی سرووشتی كه‌ له‌كرمی ئاوریشم به‌رهه‌م ده‌هینرێت دروست نیه‌ بۆ پیاوان به‌ركاری بهێنن...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حوكمی له‌په‌نجه‌كردنی مووسیله‌ی زیوو ده‌كات بۆ پیاوان.

ئاماده‌كردنی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ ئه‌وانه‌ی ئه‌مڕۆ هه‌ر جۆره‌ تاوان و لادانێك ئه‌نجام ده‌ده‌ن ئه‌وا به‌رگی تاوانی یه‌كێك له‌نه‌ته‌وه‌كانی پێشوو ده‌پۆشن و هه‌مان زنجیره‌ تاوانی گه‌لانی پێشین چه‌ندباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌... له‌ ده‌ره‌نجامه‌كانی گوناهو تاوان له‌ژیاندا: 1- بێبه‌ش بوون له‌زانست و زانیاری (حرمان العلم )... 2- بێبه‌ش بوون له‌رزق و ڕۆزی... 3- كاروباره‌كانی قورس و گران ده‌بێت... 4- تاریكییه‌ك ده‌بینێته‌وه‌ له‌دڵ و دورونیدا ،هه‌ستی پێ‌ ده‌كات وه‌ك چۆن هه‌ست به‌تاریكی شه‌وی تار ده‌كات... خوێنه‌ری به‌ڕێز ئه‌م بابه‌ته‌ بریتیه‌ له‌ دوو به‌ش به‌ هیوای سوود لێوه‌رگرتنی...

ئه‌م بابه‌ته‌ باسی حوكمی سوار بوونی ئافره‌ت له‌گه‌ڵ شۆفێرێك به‌ بێ مه‌حره‌م ده‌كات...

ئاماده‌كردنی: احسان بورهان الدین ئه‌مه‌ نامه‌یه‌كه‌ ده‌ینیێرم بۆ خوشكێكى خه‌مبار ، بۆ خوشكێك كه‌ هه‌ست به‌ بێزارى و بێ هیوایى ده‌كات و واده‌زانێت ده‌رگاكان له‌ رِوویدا داخراون ، نامه‌یه‌كه‌ بۆ ئه‌وانه‌ى په‌رداخى تاڵییان چه‌شتوه‌و هه‌واڵى چاوه‌رِوانكراوى خۆشیان دواكه‌وتووه‌ ، یان نه‌خۆش و دڵته‌نگ وبیمارن ، بۆ هه‌موو خوشكێك كه‌ ده‌ناڵێنێت به‌ ده‌ست سته‌مى جواره‌و جۆره‌وه...

ئاماده‌كردنی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ نه‌وه‌كان به‌رهه‌مى ژیان و بیلبیله‌ى چاو و سه‌رتوێژى ته‌مه‌نن، به‌وانه‌وه‌ ژیان خۆش و شیرینه‌، مایه‌ى هیواو ئاواتن، به‌ فه‌رِ و به‌ره‌كه‌تیان رۆزى زیاد ده‌كات و سۆز و به‌زه‌یى داده‌به‌زێت و پاداشتى خواى گه‌وره‌ چه‌ندجاره‌ ده‌بێته‌وه‌...

به‌ پێنوسی: یاسین ئه‌حمه‌د زه‌نگه‌نه‌ هاوسه‌رگیرى له‌ ئیسلامدا مایه‌ى سوكنایى ده‌رون و حه‌سانه‌وه‌ى دڵ و ئارامى ویژدانه‌، پێكه‌وه‌ژیانى ژن و پیاوه‌، له‌سه‌ر بنه‌ماى خۆشه‌ویستى و سۆز و میهر و گونجان و هاوكارى و ئامۆژگارى و لێبورده‌یى، تا بتوانن پێكه‌وه‌ له‌و كه‌شو هه‌وا ئارامه‌دا، خانه‌ى به‌خته‌وه‌رى دامه‌زرێنن و نه‌وه‌ى نوێ بهێننه‌ ئاراوه‌و خێزانێكى موسڵمانانه‌ دامه‌زرێنن...

حوكمى به‌رگ وپۆشاك ورِازاوه‌یى له‌بنه‌رِه‌تدا چ وه‌ك پۆشاك بۆ له‌به‌ركردن بێت یا بۆ رِازاندنه‌وه‌ى ماڵ وجێگاو شوێن بێت دروست وحه‌ڵاڵه‌ به‌به‌ڵگه‌ى ئه‌و ئایه‌تانه‌ى باسى منه‌تى خواى گه‌وره‌ ده‌كه‌ن كه‌ هه‌رچى له‌م دونیایه‌دایه‌ بۆ مرۆڤه‌كانى دروستكردووه‌ بۆئه‌وه‌ى كه‌ڵك وسوودى لێ وه‌رگرن به‌شێوه‌ى پۆشاك خۆرِازاندنه‌وه‌و جوانى وبه‌كارهێنان وخۆش گوزه‌رانى پێكردن...

به‌ پێنوسی: پارێزه‌ر ساڵح سه‌عید دایك ئه‌و وشه‌یه‌ی كه‌ جوانترین و ناسكترین وشه‌یه‌كه‌ له‌ ژیانی مرۆڤایه‌تیدا، كه‌ له‌ نێوان دوو لێودا ده‌رده‌چێت، وشه‌یه‌ك كه‌ پرِ به‌ مانای خۆی پرِه‌ له‌ خۆشه‌ویستی و سۆز... ئه‌م بابه‌ته‌ باسی كورته‌ حیوارێك له‌ نێوان دایك وكورِێكدا ده‌خه‌مه‌ به‌ردیده‌ی خوێنه‌ران تاكو بزانین دایك كێ یه‌ و چۆن سه‌یری جگه‌رگۆشه‌كانی ده‌كات...

خوێنه‌رانی به‌ڕێز له‌م بابه‌ته‌ماندا هه‌وڵ ئه‌ده‌ین به‌پێی ده‌قه‌ سه‌حیحه‌كانی فه‌رمووده‌ حوكمی حه‌جكردنی منداڵ ڕوون بكه‌ینه‌وه‌، به‌و ئومێده‌ی ‌ له‌م وه‌رزی حه‌جه‌دا چاو ڕوونیه‌ك بخه‌ینه‌ به‌رده‌م ئێوه‌ی به‌ڕێز ...

خۆ ڕازاندنه‌وه‌و خۆ جوانكردن چ بۆ نێر یا مێ شتێكی خوا ڕسكه‌ له‌لای هه‌موو مرۆڤێكی ساغ و سه‌لیم , به‌جۆرێك هه‌م ده‌روونی مرۆڤ حه‌زی لێده‌كات و داخوازی ده‌كات، هه‌م په‌یام و به‌رنامه‌ی خواش فه‌رمانی پێ ده‌كات...

وەسوەسە : بریتییە لە هەندێك ختورەی خراپ كە شەیتان دەیخاتە نێو دڵی نەوەكانی ئادەمەوە... وە بە دڵنیاییەوە وەسوەسە كردن زاڵ بووە بەسەر هەندێك لەو دەروون لاواز و بێدەسەڵاتانەدا هەتاوەكو هەندێك لە خەڵكی بیر لە خۆكوشتن دەكاتەوە بەهۆی ئەو دڵتەنگی و بێتاقەتی وخەمبارییەی كە لە ناخی خۆیدا هەستی پێدەكات وە لەوانەیە هەندێك لەو وەسوەسانەی توشی بووە عقوبە و تۆڵە سەندنەوەیەك بێت لەلایەن خوای گەورەوە.

ئه‌مه‌ش چه‌ند وه‌سیه‌ت و ئارِاسته‌ى كردنێكى پێغه‌مبه‌ره‌(صلى الله عليه وسلم) بۆ پیاوى موسوڵمانى خێزاندار، داوائه‌كه‌ین له‌خوا كه‌یارمه‌تى ده‌رى بێت له‌سه‌ر گوێ رِایه‌ڵى خواو به‌ده‌ستهێنانى رِه‌زامه‌ندى ئه‌و...

خوای گه‌وره‌ وه‌صفی ماڵی جاڵجاڵۆكه‌مان بۆ ده‌كات و‌ به‌ ( الوهن = لاواز ) ناوی ده‌بات، وه‌ به‌م شێوه‌ ناو بردنه‌ ته‌نها له‌به‌ر لاوازی خانووه‌كه‌یان نیه‌‌ ، به‌ڵكو ئێستا زانستی سه‌رده‌م سه‌لماندویه‌تی ئه‌و ڕیسه‌ی كه‌ خانوو و هێلانه‌ی جاڵجاڵۆكه‌ی لێ دروست ده‌بێت چه‌ند جارێك له‌كانزای پۆڵا به‌هێز تره‌، بۆیه‌ ده‌بینین ئه‌م خانوه‌ی جاڵجاڵۆكه‌ ئه‌توانێت مێرویه‌كی زۆر گه‌وره‌تر له‌ خاوه‌نه‌كه‌ی بگرێت، یان ده‌بینین جاڵجاڵۆكه‌ به‌هۆی تاڵه‌ ده‌زوله‌یه‌ك له‌و ماده‌یه‌ ده‌توانێت به‌خێرایه‌كی زۆر به‌هێز بفڕێت به‌بێ ئه‌وه‌ی ببچڕێت، ئه‌مه‌ش به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر به‌هێزی ئه‌و ڕیسه‌ی كه‌ جاڵجاڵۆكه‌ ماڵی خۆی پێ ده‌ته‌نێت .

ئازیزانم له‌هه‌ر مه‌جلیسێك داده‌نیشین له‌هه‌ر كۆڕێك دائه‌نیشین یه‌كه‌م قسه‌ كه‌ ئه‌كرێ ئه‌ڵێن باشه‌ بۆ وه‌زعمان تێكچووه‌، باشه‌بۆ واگۆڕاین، یه‌كێك به‌رامبه‌رت دانیشتیه ‌ئه‌ڵێ باشه‌ پێم سه‌یره چه‌ند ‌ساڵ پێش ئێستا ئێمه‌ وانه‌بووین، ته‌ماشای هه‌ر لایه‌كی ژیان ئه‌كه‌ین ده‌بینین به‌ره‌و خراپه‌ چووینه‌، جا من پێم خۆشه ‌به‌وردی فكر ‌له‌گۆڕانكاری خۆمان بكه‌ینه‌وه‌...

رۆژوو گرتن په‌روه‌رده‌یه ‌بۆ كۆمه‌ڵگه‌: كاتێك رۆژووان ته‌ماشای خه‌ڵكی ده‌كات له‌ده‌ورو پشتی زۆربه‌ی هه‌ره ‌زۆریان به‌ڕۆژوون، ئه‌وه ‌رۆژوو گرتن له‌لای ئاسان ده‌بێت، وه‌هه‌ست به‌یه‌ك ریزی ده‌كات له‌ناو كۆمه‌ڵگه...

هه‌ندێ له‌ پێاوان نازانن مامه‌ڵه‌ بكه‌ن له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌یان،بۆیه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی جێگرنه‌بوونی ژیانیان...به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ هه‌ندێكی تر هه‌یه‌ كه‌ ده‌زانێیت چۆن مامه‌ڵه‌ بكات له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی وسه‌ركه‌وتوو ده‌بێت له‌ ژیانیدا...دیاره‌ رازی كردنی دڵی هاوسه‌ریش هونه‌ره‌ له‌ پاش ته‌وفیقی خوای گه‌وره‌...

له‌باسی ئه‌مجاره‌ماندا گفتگۆ له‌سه‌ر بابه‌تێك ده‌كه‌ین كه‌زۆر گرنگه‌وپه‌یوه‌ندی به‌دوارۆژی نه‌وه‌كانی ئێستامانه‌وه‌ هه‌یه‌، ئه‌ویش په‌روه‌رده‌كردنی خێزان ودیــارده‌ی ئــازاردانی منــداڵانه‌. گومانی تێدا نیه‌خێزان به‌یه‌كێك له‌پایه‌ئه‌ساسی و بنه‌ڕه‌تیه‌كانی هه‌موو كۆمه‌ڵگایه‌ك داده‌نرێت، وه‌‌گه‌شه‌كردن و پێشكه‌وتنیشی وه‌ستاوه‌ته‌سه‌ر ڕاده‌ی ڕۆشنبیری وبه‌ئاگایی خودی ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌وپابه‌ندیان به‌په‌یوه‌ندیه‌كی ڕاست ودروست وكامڵ له‌نێوان تاكه‌كانیدا ...

خۆشه‌ویستان له‌بابه‌تی پێشوماندا به‌ڵێنمان پێدان كه‌بدوێین له‌سه‌ر ئه‌و هه‌نگاوه‌كارانه‌ی كه‌به‌هۆیانه‌وه ‌ده‌توانرێت ڕێگا بگیرێت له‌به‌رده‌م ئه‌و هێرشه‌به‌ر بڵاوه‌ی كه‌حاڵی حاز له‌لایه‌ن ده‌زگا وڕێخكراوه‌گاوره‌كانه‌وه‌ده‌كرێت له‌پێناو به‌گاوركردنی كۆمه‌ڵگا ئیسلامیه‌كاندا، به‌پشتیوانی خوای گه‌وره‌به‌پێی توانا هه‌وڵ ئه‌ده‌ین تیشك بخه‌ینه‌‌ سه‌ریان تاوه‌كو ڕۆڵه‌ ونه‌وه‌كانی ئیسلام به‌رچاو ڕۆشن بن وبه‌ئاگاوه‌ ڕووبه‌ڕووی ئه‌و پرۆسه‌ نه‌گریسه‌یه‌ببنه‌وه‌، چونكه ‌هه‌ر یه‌ك له‌ئێمه‌به‌پێ توانا وطاقه‌تی خۆی ئه‌توانێت پارێزگاری له‌دینه‌كه‌ی بكات، به‌ڵام سه‌ره‌تا ده‌بێت هه‌موو لایه‌ك نیه‌ت و ئیخلاصێكی ته‌واوی هه‌بێت بۆ خوای گه‌وره‌وپاشان داوای یارمه‌تی له‌په‌روه‌ردگاری باڵاده‌ست بكه‌ین كه‌یارمه‌تی ده‌رمان بێت، پاشان ده‌ست له‌ده‌ست و قوه‌ت له‌خوا لێبڕاوانه ‌ده‌ست پێ بكه‌ین...